Kiedy trzeba wymienić dowód osobisty na nowy?

Jest kilka powodów, dla których należy wymienić posiadany dowód osobisty. To najbardziej popularny dokument tożsamości w Polsce, ale i na Świecie. Jego posiadanie jest obowiązkiem każdego obywatela RP, który skończył 18 lat i wszedł w pełnoletność. Dowód tylko w wyjątkowych przypadkach może być zastąpiony paszportem. Warto pamiętać, że przy zawieraniu umów bankowych, niekiedy potrzebne są aż dwa dokumenty tożsamości. Należy mieć na uwadze, że prawo jazdy nie są dokumentem, który upoważnia do zawarcia jakiejkolwiek umowy. Pozwala tylko na weryfikację danych osobowych, ale i te w prawie jazdy mogą być nieaktualne z uwagi na fakt, że często wydawane jest lub było dożywotnio.

Kiedy trzeba wymienić dowód osobisty?

Jest wiele przypadków w jakich należy wymienić swój dowód osobisty na nowy. Niekiedy formalność ta jest niezależna od nas, a niekiedy to nasze roztargnienie powoduje, że musimy wymienić dokument na nowy – nawet, gdy tego nie musimy robić z prawnego punktu widzenia. W jakich przypadkach należy wymienić dowód na nowy?

• utrata ważności dokumentu (wydawany jest na określony czas)
• aktualizacja danych osobowych w dowodzie
• zmiana stanu cywilnego
• kradzież lub zagubienie dowodu
• zniszczenie dowodu
• kradzież danych osobowych z dowodu (np. skanu dokumentu)
• wymuszona zmiana przez nowelizację prawa i zmiany dokumentu (np. zawarcie nowych danych jak linie papilarne)

To jedne z wielu przypadków, które powinny zmusić nas do wymiany dokumenty tożsamości jakim jest dowód osobisty. Warto wiedzieć, że od pewnego czasu dowód osobisty nie zawiera informacji o adresie zameldowania i konieczności posiadania meldunku.

Termin ważności dowodu osobistego a wymiana na nowy

Być może nie każdy śledzi termin ważności swojego dowodu osobistego. Najczęściej przekonujemy się o tym w momencie, gdy podpisywane są różnego typu dokumenty jak umowa o pracę, czy umowa o kredyt hipoteczny lub zmiana abonamentu na nowy telefon komórkowy. Warto wiedzieć na jaki okres wydawany jest dowód osobisty:

• 5 lat dla osób, które nie ukończyły 18 lat
• 10 lat dla osób w wieku od 18 do 65 lat
• bezterminowo dla osób, które ukończyły 65 (dla seniorów)

Podyktowane jest to kilkoma aspektami. Przede wszystkim osoby młode szybko dorastają, gdzie ich zdjęcie w dokumencie szybko ulega zmianie, co z kolei w przypadku osób pełnoletnich wygląda odwrotnie.

UWAGA: Każdy dokument tożsamości, a także wiele licencji posiada datę wydania dokumentu, ale również i datę jego ważności – wygaśnięcia.

Wymiana dowodu tymczasowego – kiedy?

Prawo i ustawy nie określają i nie definiują takiego terminu jak dowód tymczasowy. W tym wypadku chodzi jednak o to, że dowód wydawany jest na krótszy okres czasu, czyli wspomniane wcześniej 5 lat. Ten skrócony termin ważności dokumentu tożsamości dotyczy osób niepełnoletnich, które nie ukończyły 18 lat – niemowlęta, dzieci, młodzież i nastolatkowie.

Co ile trzeba wymieniać dowód tymczasowy? 

Jeśli Twoje dziecko lub inny członek rodziny musi posiadać dowód, będzie on podlegał wymianie co 5 lat. Zakładając, że pierwszy „dowód tymczasowy” został wyrobiony w wieku 5 lat i w roku 2020, kolejny termin wymiany będzie przypadał na rok 2025, następnie na 2030 i ostatecznie na 2035, gdzie zostanie już wydany na okres 10 lat z uwagi na osiągnięcie pełnoletności posiadacza.

Pamiętaj, że dzieci nie mają obowiązku posiadania dowodu osobistego. W ich przypadku dokumentem tożsamości może być legitymacja szkolna lub paszport.

Wymiana dowodu osobistego po zagubieniu

Innym momentem w jakim należy złożyć wniosek o wydanie dowodu osobistego jest jego zagubienie. W tym wypadku nie ma konieczności zgłaszania faktu zagubienia na komisariacie Policji, a szybkie złożenie wniosku o wydanie nowego dowodu osobistego. O tym jak i gdzie złożyć wniosek o dowód już napisaliśmy w naszym poprzednim poradniku.

Pamiętaj jednak, że gdy doszło do zagubienia tego ważnego dokumentu, możesz próbować zastrzec dowód w bazie BIK i chronić się przed wyłudzeniem kredytu. Usługa ta jest darmowa i wyklucza potencjalne ryzyko wykorzystania dokumentu do np. wzięcia chwilówki przez internet.

Jak tylko otrzymasz swój nowy dowód, stary przestanie być ryzykiem i zmartwieniem, dlatego należy działać szybko i zdecydowanie.

Wymiana dowodu osobistego po kradzieży

Podobne działania należy podjąć w przypadku, gdy dokumenty tożsamości zostanie skradziony. Nikt nie ma pewności w jakim celu portfel czy dokumenty zostały skradzione. Być może za czynem stoi osoba, która chce wyłudzić chwilówkę, do czego ten dokument jest niezbędny (lub do założenia konta bankowego). W takich okolicznościach również nie należy udawać się na komisariat Policji, chyba że masz pewność co do sprawcy lub osoby podejrzanej o kradzież. Wtedy takie zgłoszenie może dotyczyć przestępstwa i wszczęcia dochodzenia.

Jeśli jednak nie wiesz kto stoi za kradzieżą, po prostu zgłoś ten fakt w BIK, a następnie podejmij kroki i złóż wniosek o nowy dowód osobisty. Oznaczenie kradzieży w bazie BIK skutecznie zablokuje wzięcie chwilówki w parabanku.

Pamiętaj, że na dowód osobisty należy poczekać pewien czas. Jeśli planowałeś podpisanie umowy, zrób to szybko i przez Internet.

Wymiana dowodu w celu aktualizacji danych osobowych

Nasze dane osobowe często mogą ulec zmianie. Wiąże się to z koniecznością wymiany dowodu na nowy. Takimi przypadkami mogą być sytuacje związane z:

• zmianą stany cywilnego (zmiana nazwiska)
• zmiana adresu zamieszkania
• zmiana nazwiska (na potrzeby własne)
• zmiana wzoru dowodu osobistego (konieczność posiadania lini papilarnych)
• przekształcenie samorządu, np. zmiana nazwy miejscowości (sporadycznie)

Jeśli dotyczą Cię wskazane wyżej przypadki, musisz zadbać o wymianę dokumentu na nowy. Oczywiście do tego czasu możesz posługiwać się starym, ale pamiętaj, że jeśli podpiszesz umowę o kredyt czy abonament, będziesz musiał wystąpić z wnioskiem o aktualizację danych w umowie, co może wiązać się następnie z koniecznością jej aneksowania.

Jak i gdzie złożyć wniosek o wymianę dowodu?

Obecnie możesz wymienić dowód osobisty nawet przez złożenie wniosku online. Potrzebne są do tego zaufane profile oraz podstawowe informacje oraz fotografia. Jeśli jednak nie poruszasz się zbyt dobrze po różnego typu wnioskach i aplikacjach, możesz to zrobić w lokalnym urzędzie miasta lub gminy.

Najcześciej są to proste dokumenty do wypełnienia, które złożyć można w kilka chwil. Po ich złożeniu, dowód trafia do wytwórni papierów wartościowych, a następnie jest gotowy do odbioru.

Jeśli dowód osobisty zagubiło dziecko lub osoba niepełnoletnia, to Ty musisz złożyć wiosek za tę osobę. Niepełnoletni nie są upoważnieni do składania takich dokumentów bez zgody rodziców.

Ile kosztuje wymiana dowodu osobistego?

Za wydanie dokumentu tożsamości nie są pobierane opłaty. Dotyczy to zarówno przy wydawaniu pierwszego w życiu dokumentu tożsamości jak i w momencie, gdy on zaginął, został skradziony, zniszczony czy uległ przedawnieniu.

Wiąże się to jedynie z poświęconym czasem oraz koniecznością wyrobienia fotografii do dowodu osobistego. Nie ma tutaj opłat skarbowych czy znaczków urzędowych.

Warto jednak dbać o własne dokumenty, trzymać je w bezpiecznym miejscu, nie dawać osobom niepowołanym. Należy minimalizować przesyłanie i udostępnianie zdjęć lub skanów dokumentu. W wielu przypadkach do wyłudzenia potrzebne są właśnie zdjęcia, a nie fizyczny dokument tożsamości.