Dokumenty Zastrzeżone – system ochrony przed wyłudzeniem

Lista dokumentów, którymi posługujemy się na co dzień jest naprawdę duża. Przy takiej ilości może się zdarzyć, że dokument zostanie zgubiony bądź trafi w ręce złodzieja.

Co zrobić w przypadku utraty dokumentu? Przede wszystkim należy zgłosić ten fakt w systemie Dokumenty Zastrzeżone. W tym artykule wyjaśnimy co to za system, jak z niego skorzystać oraz czy jest skuteczny.

Dlaczego pilnowanie swoich dokumentów jest ważne

Cudza tożsamość jest na czarnym rynku bardzo gorącym towarem, a skradzione dokumenty mogą posłużyć do wykonania wielu nadużyć, a nawet przestępstw.

Złodzieje najczęściej posługują się skradzionymi dokumentami w celu zaciągania kredytów, pożyczek lub chwilówek. Na skradzioną tożsamość oszust może założyć także firmę, na którą potem zaciąga zobowiązania finansowe.

Skrupulatne pilnowanie swoich dokumentów jest ważne, gdyż pozwoli uniknąć powyższych sytuacji. Lepiej zapobiegać oszustwu, niż później stawiać się na posterunku czy w sądzie w celu wyjaśniania całej sytuacji.

Co zrobić w przypadku utraty dokumentu

W przypadku utraty dokumentu najważniejsza jest szybkość działania. Nieuczciwej osobie wystarczy dosłownie kilka godzin, aby na skradzione dane wyłudzić np. chwilówek.

W momencie, gdy zorientujesz się, że utraciłeś dokumenty, musisz wykonać dwa najważniejsze kroki:

• zastrzeżenie dokumentów –  jest to kluczowy krok w celu zapobiegnięciu wyłudzenia. Po dokonaniu zastrzeżenia instytucje finansowe czy banki niemal natychmiast „widzą”, że utracony dokument jest nieważny. W Polsce największą platformą do zastrzegania dokumentów jest system Dokumenty Zastrzeżone.
• zawiadom policję – każda jednostka policji ma obowiązek przyjąć od Ciebie zgłoszenie dotyczące utraty, zgubienia lub kradzieży dokumentu. Nie ma obowiązku zgłoszenia w jednostce ze względu na miejsce zamieszkania – możesz to zrobić w dowolnym komisariacie
• wyrobienie nowego dokumentu – w zależności od tego co zgubiłeś, udaj się do odpowiedniej placówki i  złóż wniosek o nowy dokument. Musisz wiedzieć, że posiadanie niektórych dokumentów jest w Polsce wymagane przez prawo, np. jest to dowód osobisty.

System Dokumenty Zastrzeżone – co to jest?

System DOKUMENTY ZASTRZEŻONE to ogólnopolska baza milionów skradzionych lub zgubionych dokumentów prowadzona przez Związek Banków Polskich.

Platforma powstała w 1997 roku, a do 2008 roku z jej usług mogli korzystać tylko klienci banków. Dziś narzędzie służy do zastrzegania każdemu i nie ma już obowiązku posiadania usługi bankowej.

Dokumenty Zastrzeżone w prosty i szybki sposób pozwala skutecznie uchronić od wielu nieprzyjemności związanych z utratą bądź kradzieżą dokumentów. System współpracuje z ogromną ilością podmiotów, co daje gwarancję jej skuteczności.

dokumenty zastrzeżone w liczbach

Jak zastrzec dokument w systemie Dokumenty Zastrzeżone

W celu dodania zgubionego dokumentu do bazy Dokumenty Zastrzeżone, udaj się do placówki bankowej i zgłoś taki fakt konsultantowi. Największe banki przyjmują zgłoszenia od wszystkich osób, nawet tych niebędących ich klientami.

Pracownik banku wpisze do systemu wszystkie informacja na temat zagubionego dokumentu i od tego momentu będzie on widoczny w systemie jako „nieważny”.

Jeśli ktoś będzie próbował posłużyć nieważnym dokumentem, będzie to od razu widoczne w systemie Dokumenty Zastrzeżone.  Pozwala to Policji na skuteczne łapanie nieuczciwych osób.

Poniżej lista banków, które przyjmują zgłoszenia od wszystkich osób:

• Bank Pocztowy SA – zgłosisz na dowolnej poczcie
• Getin Bank – placówki w galeriach handlowych
• Santander Consumer Bank SA
• PKO BP SA (www.pkobp.pl)
• Santander Bank Polska
• BNP Paribas Bank Polska S.A.
• Credit Agricole Bank Polska S.A.
• Bank Polskiej Spółdzielczości SA
• Plus Bank SA (www.plusbank.pl)
• Krakowski Bank Spółdzielczy
• SGB-Bank S.A.
• Bank Gospodarstwa Krajowego

W pozostałych bankach zastrzeżenia dokonasz tylko, jeśli jesteś jego klientem (np. mBank).

Jakie dokumenty można zastrzec w systemie dokumenty zastrzeżone?

Najczęściej zastrzeganymi dokumentami w systemie są dokumenty stwierdzające tożsamość. Nie oznacza to jednak, że do systemu nie można dodać innych dokumentów.

W systemie Dokumenty Zastrzeżone możesz zastrzec między innymi:

• dowód osobisty (również tymczasowy)
• dowód osobisty tymczasowy,
• paszport,
• prawo jazdy,
• książeczkę marynarską,
• książeczkę wojskową,
• kartę płatniczą i kredytową
• czek,
• książeczkę oszczędnościową
• rachunek bankowy,
• dokument zagraniczny,
• dowód rejestracyjny,
• czek podróżny,
• karta stałego pobytu,

Przed czym chroni system Dokumenty Zastrzeżone?

Platforma chroni przede wszystkim przed wyłudzeniem kredytu, gdyż uczestnikami programu są wszystkie banki. Z systemu korzystają także firmy pożyczkowe, lecz lista uczestników nie jest dostępna publicznie.

Poza sektorem finansowym, w programie bierze także udział szereg podmiotów, które prowadząc swoją działalność, są zobowiązane do identyfikacji danych osobowych swoich klientów.

Dzięki temu chronią one nie tylko potencjalnych oszukanych, ale i własne dobra. Przykładowo wypożyczalnia samochodów nie udostępni samochodu na skradziony dowód, a operator telefonii komórkowej nie podpisze umowy na telefon z oszustem.

Jak jeszcze chronić swoje dane po ich utracie?

Dokumenty Zastrzeżone jest bardzo skutecznym systemem chroniącym przed wyłudzeniami, ale nie doskonałym. Narzędzie współpracuje tylko z częścią firm oferujących chwilówki, a wyłudzenia w tym sektorze są ostatnio prawdziwą plagą.

Jeśli masz pewność, że Twój dokument został skradziony, powinieneś zastrzec swoje dane także na innych platformach. Oto te najważniejsze:

• Bezpieczny PESEL – to darmowa usługa, która pozwala na ograniczenie wyłudzenia chwilówki. Z narzędzia korzysta tylko część firm pozabankowych, więc nie jest w pełni skuteczne
• Chroń PESEL – rozwiązanie oferowane przez KRD wyśle Ci SMS za każdym razem, gdy do rejestru zostanie wysłane zapytanie o Twój PESEL. Z KRD korzysta wiele firm pożyczkowych, więc jego skuteczność jest duża. Usługa kosztuje 175 zł rocznie.
• Alerty BIK – w przypadku tej usługi również otrzymasz SMS, ale w przypadku gdy odpytana zostanie baza BIK. Z usług Biura Informacji Kredytowej korzystają praktycznie wszystkie firmy pożyczkowe, więc w tym przypadku ochrona jest najlepsza. Koszt to jedyna 24 zł rocznie.

Czy można usunąć dokument z bazy po jego znalezieniu?

Najczęstszą przyczyną utraty dokumentu jest zwyczajne roztargnienie. Zguba najczęściej znajduje się w krótkim czasie. Co zatem zrobić, gdy dokument został zastrzeżony, a potem znaleziony?

Jeśli zależy Ci na używaniu odnalezionego dokumentu, to powinieneś skontaktować się z bankiem, w którym dokonałeś zastrzeżenia i poprosić o usunięcie z bazy.

Jednak nie zawsze jest to bezpieczne. W momencie, gdy dokument zaginął poza domem nigdy nie wiesz co się z nim działo i czy nie został przez kogoś skopiowany. Najlepiej jest wyrobić nowy dokument, szczególnie, że w przypadku dowodu osobistego jest to bezpłatne.

Czy trzeba wyrobić nowy dokument po wpisaniu do bazy Dokumenty Zastrzeżone

Po wpisaniu dokumentu do bazy traci on natychmiast swoją ważności i ne może być użyty nawet po jego odnalezieniu.

Nie ma obowiązku wyrabiana nowego dokumentu po dodaniu do bazy dokumentów zastrzeżonych. Wyjątek stanowi dowód osobisty, który musisz posiadać obowiązkowo.

Inne dokumenty takie jak prawo jazdy czy paszport nie muszą być wyrabiane nowe, lecz w praktyce wszystko zależy od Twoich potrzeb. Jeśli utracony dokument jest potrzebny na co dzień to zawsze najlepiej wyrobić nowy, nawet jeśli stary się znalazł.

Jak sprawdzić czy dokument został zastrzeżony?

Po udaniu się do placówki banku i dokonaniu zastrzeżenia dokument zostaje dodany do bazy. Jednak placówka bankowa nie wdaje żadnego zaświadczenia o przeprowadzonej procedurze.

System Dokumenty Zastrzeżone nie oferuje również platformy online, na której można by sprawdzić status zgubionego dokumentu.

Jedyną możliwością, by sprawdzić status zastrzeżonego dokumentu jest zalogowanie się na gov.pl. Jednak platforma ta daje możliwość sprawdzenia jedynie dowodu osobistego.

status dowodu na gov.pl