Umorzenie długu – jak działa i kiedy jest możliwe

Umorzenie długu rzadko jest łatwe do wyegzekwowania. Gdyby anulowanie swoich zobowiązań finansowych za każdym razem było proste i szybkie, mogłoby się to skończyć wytworzeniem bardzo negatywnych postaw społecznych. Należy pamiętać, że za każdym brakiem spłaty pożyczki stoi wierzyciel, który traci pieniądze.

Umorzenie długu jest jednak możliwe, a wnioskowanie o nie — zagwarantowane prawnie. Poznaj podstawowe zasady anulowania zobowiązań i informacje co zrobić, by druga strona zrzekła się wierzytelności.

Umorzenie długu – co to jest i kiedy następuje?

Umorzeniem długu nazywa się porozumienie między dłużnikiem a wierzycielem, w wyniku którego całość lub część zadłużenia zostaje anulowana. Jest to umowa zawierana dobrowolnie między stronami — zwykle jako pozytywna odpowiedź wierzyciela na wniosek dłużnika. Raczej trudno wyobrazić sobie sytuację, w której to wierzyciel proponuje umorzenie.

Po akceptacji wniosku o umorzenie długu, osoba, firma czy instytucja już nigdy nie może domagać się jego zwrotu, niezależnie od zmieniających się okoliczności.

O umorzenie zobowiązania można wnioskować w dowolnym momencie i odstępie czasu, który minął od powstania zadłużenia. Nie oznacza ono bowiem tego samego co przedawnienie i obejmują je inne zasady.

Czym jest przedawnienie długu?

Przedawnienie nie wymaga od dłużnika czy wierzyciela żadnych działań. Wręcz przeciwnie — dzieje się samoistnie, kiedy wierzyciel nie podejmie w odpowiednim terminie żadnych kroków ku odzyskaniu należności. Przedawnienie długu nie sprawia jednak, że przestaje on istnieć. Oznacza jedynie, że wierzyciel nie ma żadnego prawa, aby żądać jego zwrotu.

Dodatkowa różnica między przedawnieniem a anulowaniem długu to możliwość rozbicia go na części. Przedawnieniu zawsze ulega cała należność. A jak dokładnie wygląda to w przypadku umorzenia?

Umorzenie części długu

Jak pewnie się domyślasz, skoro zrzeczenie wierzytelności zwykle następuje na wniosek dłużnika i za zgodą obu stron, nic nie stoi na przeszkodzie, by ubiegać się o częściowe umorzenie zobowiązania. Podział długu na części i umorzenie tylko jednej bądź niektórych z nich, jest dozwoloną i stosunkowo często stosowaną praktyką.

Oczywiście bank, firma pożyczkowa czy jakikolwiek wierzyciel ma pełne prawo nie zgodzić się na umorzenie długu — czy to w całości, czy w jego części.

Sytuacja wygląda nieco inaczej jeśli dłużnik ogłosi upadłość konsumencką. Wierzyciel nie ma w tym wypadku większego wpływu na anulowanie długu, jednak nie oznacza to, że osoba, która nie wywiązała się z płatności, zostanie ot tak oddłużona.

Umorzenie długu a upadłość konsumencka

Upadłość konsumencka to procedura sądowa dostępna wyłącznie dla osób prywatnych. Polega na próbie spłaty wszelkich wierzycieli z majątku dłużnika, a w przypadku braku takiej możliwości lub wyczerpaniu środków, pozwala na oddłużenie takiej osoby, czyli anulowanie jej zobowiązań.

Upadłość konsumencka powinna być rozważana jedynie przez osoby, które trwale straciły jakąkolwiek możliwość, by wywiązać się z umów pożyczkowych, czy kredytowych i nie mają widoków na spłatę długów nawet w minimalnym stopniu.

Umorzenie długu – co na to prawo?

Zapis o anulowaniu długu znajdziesz w Kodeksie cywilnym, a dokładnie w artykule 508:

Umorzenie długu można zatem podzielić na 3 etapy:

• wnioskowanie o anulowanie zobowiązania,
• zwolnienie dłużnika z długu przez wierzyciela,
• przyjęcie zwolnienia przez dłużnika — bez tego kroku, mimo wcześniejszego wniosku i jego akceptacji, do umorzenia nie dochodzi.

Jak w takim razie rozpocząć całą procedurę?

Jak można wnioskować o umorzenie długu?

Wniosek o umorzenie długu to oferta, którą przedstawiasz wierzycielowi w przypadku problemów z płatnością. Nie zawsze będzie to prośba o anulowanie całej kwoty do spłaty. W zależności od swojej sytuacji możesz wystosować również pismo o:

• zawieszenie lub zaprzestanie naliczania odsetek,
• możliwość spłaty w ratach,
• umorzenie części długu.

Twój wniosek może oczywiście również stanowić prośbę o umorzenie całości zobowiązania.

Wniosek o umorzenie długu – jak wygląda?

Wnioskowanie o umorzenie długu powinno zawsze przybrać formę pisemną, jednak ani polskie prawo, ani żadne inne procedury nie mówią o jednym, ogólnie przyjętym i wymaganym wzorze takiego dokumentu.

Pamiętaj jednak, aby koniecznie zawrzeć w nim:

• swoje dane,
• dane wierzyciela,
• klarowne dla adresata oznaczenie zadłużenia (na przykład w postaci numeru umowy pożyczkowej czy kredytowej),
• prośba o anulowanie zobowiązania w całości lub części,
• argumenty, które przekonają osobę decyzyjną, że nie masz możliwości spłaty długu na obecnych warunkach lub wcale,
• dokumentację potwierdzającą Twoją trudną sytuację.

A jeśli zastanawiasz się, czy tego typu wniosek w ogóle ma sens, przeczytaj jakie korzyści po stronie wierzyciela mogą skłonić go do przychylnej dla Ciebie decyzji.

Dlaczego warto umorzyć dług?

Zgoda na umorzenie dłużnikowi całości lub części zobowiązania wypływa często z chęci zaoszczędzenia na kosztach sądowych. Wierzyciel zdaje sobie sprawę, że jeśli podpisał umowę z osobą, która stała się niewypłacalna, najprawdopodobniej nigdy nie odzyska swoich pieniędzy, a postępowanie sądowe jest długie i kosztowne.

Ponadto kwota anulowanego długu staje się kosztem wierzyciela w sensie podatkowym, a co za tym idzie, obniża wartość pieniędzy, które trzeba odprowadzić do Urzędu Skarbowego.

W kwestii podatków umorzenie pożyczki czy kredytu ma również wpływ na dłużnika.

Jakie skutki podatkowe ma anulowanie długu?

Umorzenie zobowiązania jest pod kątem podatkowym przychodem dłużnika, a więc anulowana spłata najprawdopodobniej stanie się podstawą, do naliczenia podatku dochodowego osób fizycznych, którą trzeba będzie wykazać przy rozliczeniu rocznym.

Mimo podatku umorzenie jest oczywiście bardzo pozytywnym scenariuszem. Należy jednak pamiętać, że jest on zależny od decyzji wierzyciela, który ma prawo nie zrzec się należności i wstąpić na drogę sądową.

W zależności od tego, kto będzie adresatem Twojego wniosku, anulowanie długu będzie mniej lub bardziej prawdopodobne.

Umorzenie pożyczki

Zgodnie z prawem możesz wnioskować o umorzenie długu również, jeśli wierzycielem jest firma pożyczkowa. W praktyce, pozytywne rozpatrzenie takiego wniosku następuje jednak niezwykle rzadko, ponieważ jest dla pożyczkodawcy nieopłacalne.

Alternatywą do nieskutecznego z reguły pisma o umorzenie długu wynikającego z podpisania umowy o chwilówkę, jest kontakt z przedstawicielem wierzyciela i negocjacje dotyczące warunków spłaty. Najczęściej pożyczkodawca zaproponuje Ci:

• refinansowanie pożyczki,
• rozłożenia pożyczki na raty,
• rozważenie zobowiązania konsolidacyjnego.

Umorzenie długu w KRUK – czy to możliwe?

KRUK to firma windykacyjna skupująca długi i oferującą pomoc w spłacie, głównie poprzez rozłożenie zobowiązania na raty. Złożenie wniosku o umorzenie długu jest możliwe, jednak KRUK często akceptuje jedynie rozwiązania pośrednie, czyli częściowe umorzenie długu.

Aby zwiększyć swoje szanse na zmniejszenie zadłużenia, można skorzystać z oferty profesjonalnych negocjatorów, którzy bardzo często już na etapie umowy z dłużnikiem gwarantują konkretny procent długu, który uda się przy ich pomocy umorzyć.

Umorzenie długu alimentacyjnego u komornika – czy jest możliwe?

Dług alimentacyjny jest specyficznym rodzajem niespełnionego obowiązku świadczenia pieniężnego i obejmują go specjalne zasady. Umorzenie go jest jednak w niektórych sytuacjach możliwe.

Umorzenie długu alimentacyjnego u komornika może nastąpić  jedynie na wniosek wierzyciela, a więc dorosłego dziecka lub prawnego opiekuna dziecka nieletniego. Jeśli postępowanie rozpoczęło się z urzędu, wniosek o umorzenie długu musi być opatrzony zgodą organu, który zainicjował jego wszczęcie.

Wobec osób, które nie płacą alimentów, państwo może zastosować wiele sankcji, jednak mimo wszystko okazują się one często nieskuteczne. Egzekucja komornicza, zatrzymanie prawa jazdy, pozbawienie wolności — to wszystko możliwe konsekwencje niepłaconych alimentów.

Mimo tego zgodnie z raportem z badań zrealizowanych przez Stowarzyszenie Program Wsparcia Zadłużonych przy pomocy Biuro Informacji Gospodarczej InfoMonitor dłużników w tym obszarze jest ponad 282 tysiące, a wygenerowana przez nich kwota długu to ponad 11 mld zł.

Dług w Funduszu Alimentacyjnym

Brak płatności alimentów wiąże się też niejednokrotnie z koniecznością korzystania z Funduszu Alimentacyjnego przez wierzyciela. W ten sposób osoba niespłacająca swojego zobowiązania staje się dłużnikiem również dla Funduszu. To zapożyczenie może być anulowane na wniosek dłużnika, jednak musi on spełniać pewne warunki.

1. By umorzyć 100% należności, oprócz mocnych argumentów przemawiających na korzyść dłużnika musi on wykazać, że przez okres co najmniej 7 lat egzekucja wobec niego była skuteczna.
2. Umorzenie 50% wiąże się z koniecznością udokumentowania co najmniej 5 lat skutecznej egzekucji.
3. W przypadku 30% — organ, który może anulować dług, będzie wymagał, by ten czas wynosił 3 lata.

Na temat alimentów wśród społeczeństwa krąży wiele błędnych założeń. Podobnie jest w przypadku wygasania zobowiązań wraz ze śmiercią dłużników oraz dziedziczeniu niepłaconych należności. Zobacz, jak wygląda to w rzeczywistości.

Umorzenie długu po śmierci dłużnika – kiedy ma miejsce?

Wbrew powszechnie panującej opinii, długi nie zawsze znikają wraz ze śmiercią osób, które były za nie odpowiedzialne. Zobowiązania finansowe względem wierzycieli w przytłaczającej większości przypadków stanowią element masy spadkowej.

By uniknąć odziedziczenia zadłużenia, powinieneś odrzucić spadek lub przyjąć go z dobrodziejstwem inwentarza, jeśli masz pewność, że wartość spadku jest większa niż wartość długu.

Umorzenie długu po śmierci dłużnika następuje:

• kiedy nikt nie przyjął spadku,
• na wniosek spadkobiercy — przy założeniu, że wierzyciel zgodzi się go anulować, jednak ma pełne prawo odmówić takiego działania,
• kiedy wynika to ze specyfiki zobowiązania i jego osobistego charakteru — przykładem jest zobowiązanie powstałe w wyniku zaciągnięcia kredytu studenckiego.

Umorzenie długu – 4 najważniejsze informacje

1. Umorzenie długu to całkowite anulowanie zobowiązania, co do którego wierzyciel nie może mieć w przyszłości żadnych roszczeń.
2. Anulacja może dotyczyć całości należności lub jej części.
3. Aby doszło do umorzenia, należy przedstawić wierzycielowi stosowny wniosek z argumentami, które przekonają go do pozytywnego rozpatrzenia prośby. Jeśli zgodzi się na warunki przedstawione w piśmie, dłużnik także musi następnie zaakceptować anulowanie zobowiązania.
4. Wbrew pozorom umorzenie długu bywa korzystne również dla wierzyciela, dlatego warto próbować przekonać go, by pozytywnie zaopiniował wniosek, jeśli nie ma absolutnie żadnych widoków na spłatę kredytu czy pożyczki, nawet w małych ratach lub w części.