Kredyt konsumencki

Kredyt konsumencki to rodzaj kredytu dla osób fizycznych, który jest udzielany na podstawie odrębnych przepisów. Zapewniają one klientom szereg praw oraz ochronę przed nadużyciami ze strony kredytodawców.

Sprawdź, czym charakteryzuje się kredyt konsumencki oraz gdzie i na jakich zasadach możesz go zaciągnąć.

Co to jest kredyt konsumencki?

Pojęcie kredyt konsumencki zostało wprowadzone do polskiego porządku prawnego wraz z wejściem w w życie  Ustawy o kredycie konsumenckim z dn. 12 maja 2011 r.

Znajdziemy w niej dość precyzyjne wyjaśnienie, co to jest kredyt konsumencki. Jest to nic innego jak kredyt, który:

• jest zaciągany przez konsumentów – czyli osoby fizyczne, które biorą go na cele prywatne, a nie te związane z prowadzoną działalnością gospodarczą lub zawodową;
• jest odpłatny – a więc wiąże się z kosztami zaciągnięcia zobowiązania w postaci oprocentowania, prowizji lub innych opłat;
• jego wysokość nie przekracza kwoty 255 550 zł;
• jest udzielany wyłącznie przez podmioty gospodarcze.

Do kredytów konsumenckich można zatem zaliczyć takie produkty jak:

• pożyczka,
• kredyt gotówkowy,
• kredyt samochodowy,
• kredyt konsolidacyjny,
• limit kredytowy w koncie osobistym.

Przepisów ustawy o kredycie konsumenckim nie stosuje się natomiast m.in. do kredytów hipotecznych, kredytów firmowych, czy leasingu.

Warto też zauważyć, że nie podlegają im również całkowicie darmowe kredyty (bez oprocentowania i innych kosztów), które należy zwrócić wyłącznie do kwoty pożyczonego kapitału.

Gdzie oferowane są kredyty konsumenckie?

Kredyty konsumenckie mogą być oferowane wyłącznie przez przedsiębiorstwa zajmujące się działalnością kredytowo-pożyczkową. Chodzi tutaj głównie o takie instytucje jak:

• banki – komercyjne i spółdzielcze,
• SKOK-i,
• instytucje pożyczkowe (oferujące np. chwilówki).

Warto więc pamiętać, że pożyczka prywatna udzielona konsumentowi przez inną osobę fizyczną nie będzie traktowana jako kredyt konsumencki. Dotyczy to także tzw. pożyczek społecznościowych, ponieważ pomimo że są one oferowane za pośrednictwem różnych portali, udzielają ich inwestorzy prywatni, a nie instytucje finansowe.

Maksymalna kwota i termin spłaty kredytu konsumenckiego

Zgodnie z ustawą maksymalna kwota kredytu konsumenckiego nie może przekroczyć 255 550 zł lub równowartości tej kwoty wyrażonej w walucie obcej. Właśnie dlatego np. kredyty gotówkowe dla klientów indywidualnych zazwyczaj są oferowane właśnie do około 200 tys. zł.

Przepisy nie precyzują natomiast, jaki może być maksymalny termin spłaty kredytu konsumenckiego. Jeśli jednak nie jest on określony w umowie kredytowej, kredytobiorca powinien spłacić zobowiązanie w terminie:

• 5 lat – jeśli kredyt opiewał na kwotę do 80 000 zł;
• 10 lat – w przypadku kredytu powyżej 80 000 zł.

W praktyce kredyty konsumenckie mają zwykle określony termin spłaty i najczęściej wynosi on od 3 miesięcy do 10 lat.

Kto może skorzystać z kredytu konsumenckiego?

Z kredytu konsumenckiego mogą skorzystać wyłącznie konsumenci w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego. Według art. 22 KC chodzi więc tutaj o osoby fizyczne, które dokonują czynności prawnej z jakimś przedsiębiorcą, ale czynność ta nie jest związana bezpośrednio z prowadzoną przez nie działalnością gospodarczą lub zawodową.

O kredyt konsumencki może się zatem starać klient indywidualny, który potrzebuje dodatkowych środków na prywatne potrzeby i ma zdolność do zawierania umów, a więc jest osobą pełnoletnią i nieubezwłasnowolnioną.

Otrzymanie kredytu zależy jednak od pozytywnej oceny zdolności kredytowej kredytobiorcy. Do jej zbadania zobowiązuje wszystkich kredytodawców Ustawa o kredycie konsumenckim.

Podsumowując, z kredytu konsumenckiego może więc skorzystać osoba fizyczna, która:

• ukończyła 18 lat,
• ma pełną zdolność do czynności prawnych,
• posiada ważny dowód osobisty (jest on potrzebny do weryfikacji tożsamości i wieku),
• uzyska pozytywną ocenę zdolności kredytowej.

Takie warunki udzielania kredytu konsumenckiego narzuca ustawa. Należy jednak pamiętać, że kredytodawcy mają prawo stawiać dodatkowe wymagania swoim klientom np. w zakresie wieku.

Jakie banki oferują najlepsze kredyty konsumenckie?

Za najlepsze kredyty konsumenckie uznawane są te najtańsze. Przypomnijmy, że kredyt konsumencki nie może być całkowicie darmowy, bo wówczas nie będzie spełniał warunków ustawy.

Właśnie dlatego kredyty konsumenckie wiążą się zawsze z jakimiś kosztami, jednak w poszczególnych instytucjach są one na innym poziomie.

Warto więc wybrać najtańszy kredyt, ponieważ dzięki temu można oszczędzić na odsetkach oraz liczyć na niskie miesięczne raty do spłaty.

Najlepszy kredyt konsumencki znajdziesz dzięki prostemu narzędziu, jakim jest ranking kredytów dostępny online. Jest to lista najatrakcyjniejszych ofert kredytów, z jakich można skorzystać w danym momencie na rynku. Wyróżniają się one trzema ważnymi cechami:

• najniższymi kosztami;
• prostymi formalnościami – najczęściej są to kredyty online, które można zaciągnąć całkowicie zdalnie, bez wychodzenia z domu;
• transparentnością – warunki ich udzielania są jasne i nie mają żadnych haczyków, ani ukrytych opłat.

Aby ułatwić klientom samodzielne oszacowanie takich kosztów, wiele banków udostępnia też na swoich stronach specjalny kalkulator dla kredytu konsumenckiego. Dzięki niemu można szybko wyliczyć dla określonej kwoty zobowiązania i wybranego okresu spłaty m.in. całkowitą kwotę odsetek, całkowitą kwotę do spłaty oraz wysokość miesięcznej raty.

Bank odrzucił wniosek o kredyt konsumencki – co robić?

Banki przyznają kredyty konsumenckie wyłącznie klientom, którzy spełniają określone warunki pod względem zdolności kredytowej. Przy jej ocenie biorą pod uwagę m.in. dochody i wydatki klienta, a także historię spłaty przez niego innych zobowiązań.

W praktyce każdy bank ma swoje własne kryteria oceny zdolności kredytowej i dlatego ten sam konsument może w jednej instytucji spotkać się z odmową kredytu, a w drugiej otrzymać go bez żadnych problemów.

Jeśli zatem jeden bank odrzuci Twój wniosek kredytowy, spróbuj złożyć go w innym banku. Nie ma sensu tego robić jedynie w przypadku, gdy problemem są zaległości w spłacie innych zobowiązań widniejące w BIK lub BIG. Do tej kwestii banki podchodzą bowiem dość restrykcyjnie i po prostu „z automatu” odmawiają udzielenia kredytu konsumenckiego osobom zadłużonym. W takiej sytuacji możesz jednak znaleźć wsparcie na rynku pozabankowym, gdzie dostępne są pożyczki dla zadłużonych.

Umowa o kredyt konsumencki – co powinna zawierać?

Zgodnie z przepisami umowa o kredyt konsumencki powinna być zawarta na piśmie. Warto o tym pamiętać, ponieważ nawet jeśli kredyt zaciągany jest przez Internet lub telefon, kredytodawca ma obowiązek dostarczyć klientowi taki dokument.

Ustawa o kredycie konsumenckim precyzyjnie określa także, co powinno znaleźć się w treści umowy takiego kredytu. Do najważniejszych jej elementów należą:

• dokładne dane kredytobiorcy i kredytodawcy – identyfikacyjne, adresowe oraz kontaktowe;
• rodzaj kredytu – czy np. jest to kredyt gotówkowy, czy odnawialny w rachunku;
• czas obowiązywania umowy;
• całkowitą kwotę kredytu;
• stopę oprocentowania kredytu (a także sposób jej wyliczania i stosowania);
• informację o wszystkich innych kosztach związanych z kredytem – czyli wszelkich prowizjach i opłatach, które bank może pobrać w trakcie trwania umowy (dotyczy to także kosztów ewentualnego ubezpieczenia);
• RRSO – czyli rzeczywistą roczną stopę oprocentowania
• całkowitą kwotę do zapłaty – czyli kwotę obejmującą kapitał i wszystkie koszty związane z kredytem;
• zasady i terminy spłaty kredytu;
• numer rachunku do spłaty kredytu;
• skutki braku spłaty kredytu w terminie;
• sposób i wysokość naliczania odsetek za opóźnienie w spłacie zobowiązania;
• zasady odstąpienia konsumenta od umowy kredytu;
• zasady przedterminowej spłaty zobowiązania;
• warunki rozwiązania umowy.

Ustawa narzuca również kredytodawcom obowiązek sporządzania treści umowy w taki sposób, by była ona jednoznaczna i zrozumiała dla konsumenta.

Spłata kredyty konsumenckiego przed terminem

Z kredytem konsumenckim wiążą się pewne przywileje, które nie przysługują w przypadku innych kredytów. Jednym z nich jest prawo do spłaty kredytu konsumenckiego przed terminem oznaczonym w umowie. Kredytobiorca może to zrobić w dowolnym momencie i bez konieczności informowania o tym banku.

W każdej chwili możesz zatem wpłacić na rachunek kredytowy całą kwotę zadłużenia lub nadpłacić kredyt, np. przelewając do banku większą kwotę niż wynosi kolejna rata.

Co ważne, w przypadku wcześniejszej całkowitej spłaty kredytu przysługuje Ci zwrot prowizji. Ponadto bank ma obowiązek obniżenia wszystkich innych kosztów kredytowych, proporcjonalnie za okres skrócenia umowy.

Czy warto korzystać z kredytów konsumenckich?

Z kredytów konsumenckich warto korzystać, ponieważ jest to obecnie najlepsza i najbezpieczniejsza forma finansowania. Dzięki specjalnym regulacjom banki i instytucje, które ich udzielają, muszą przestrzegać surowych zasad m.in. w zakresie:

• limitów kosztów kredytowych,
• informowania klientów o wszystkich kosztach przed udzieleniem kredytu,
• umieszczaniu w treści umów wielu istotnych warunków spłaty zobowiązania.

Sami kredytobiorcy mogą także korzystać z wielu przywilejów m.in. prawa do odstąpienia od umowy, wcześniejszej spłaty kredytu i odzyskania części kosztów jego zaciągnięcia. Przepisy chronią ich także w zakresie ewentualnych nadużyć ze strony banków i instytucji pozabankowych, ponieważ przewidują za takie działania surowe kary finansowe.

Kredyt konsumencki a konsumpcyjny

Kredyt konsumencki bywa często mylony z kredytem konsumpcyjnym, ponieważ oba produkty przeznaczone są dla osób fizycznych.

Kredyt konsumpcyjny jest jednak pojęciem bardziej ogólnym i tak naprawdę niemającym swojej definicji w żadnej ustawie. Używa się go w odniesieniu do kredytu, który jest udzielony klientowi indywidualnemu na zaspokojenie jego osobistych potrzeb konsumpcyjnych (czyli głównie zakupowych). Kredytem konsumpcyjnym jest więc np. kredyt gotówkowy na dowolny cel, kredyt samochodowy, czy kredyt ratalny.

Kredyt konsumpcyjny może być jednak jednocześnie także kredytem konsumenckim, jeśli spełnia warunki określone w ustawie, a więc m.in. jest odpłatny i udzielony do kwoty 255 550 zł.

Czy kredyt konsumencki jest kredytem hipotecznym?

Kredyt hipoteczny nie jest kredytem konsumenckim, ponieważ zasady jego udzielania reguluje zupełnie inna ustawa – o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami z dnia 23 marca 2017 r. Jego cechą charakterystyczną jest zabezpieczenie na hipotece nieruchomości, którego nie stosuje się w przypadku kredytów konsumenckich.

Choć kredyt konsumencki i hipoteczny to dwa różne produkty kredytowe, korzystający z nich konsumenci mają podobne prawa. Przykładem jest prawo do odstąpienia od umowy, czy do wcześniejszej spłaty zobowiązania, które przysługują w przypadku obu rodzajów kredytów.

Czy można odstąpić od umowy kredyty konsumenckiego?

Od umowy kredytu konsumenckiego można odstąpić w ciągu 14 dni od daty jej zawarcia i to bez podawania przyczyny rezygnacji z finansowania. Można zatem tak po prostu się rozmyślić np. jeśli uznamy, że kredyt nie jest nam jednak potrzebny lub gdy znajdziemy lepszą ofertę.

W tym celu należy jednak złożyć w banku pisemne oświadczenie o takim odstąpieniu. Jego wzór bank powinien przekazać klientowi przy zawieraniu umowy. W praktyce wystarczy więc wypełnić gotowy druk i przesłać go do banku (w wielu instytucjach można to zrobić elektronicznie).

Odstąpienie od umowy kredytu konsumenckiego co do zasady nie powinno wiązać się z żadnymi kosztami. Należy jednak pamiętać, że konieczne jest zwrócenie do banku otrzymanych środków i termin na to wynosi 30 dni od daty złożenia oświadczenia. Bank ma prawo także naliczyć odsetki za każdy dzień korzystania z pieniędzy.