Jak się starać o rentę chorobową? Co zrobić by ją otrzymać?

O rentę chorobową może się ubiegać każdy, kto z powodu złego stanu zdrowia nie może pracować, a więc także zarobić na swoje utrzymanie. Aby uzyskać prawo do renty, należy złożyć wniosek w ZUS lub KRUS wraz z niezbędnymi dokumentami oraz otrzymać orzeczenie o niezdolności do pracy.

Dowiedz się, jak się starać o rentę chorobową i jak wygląda proces jej przyznawania.

Co to jest renta chorobowa?

Renta chorobowa to świadczenie wypłacane z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych osobom niezdolnym do pracy. Jest to więc rodzaj wsparcia finansowego, jakie oferuje państwo osobom schorowanym i inwalidom, którzy z powodów zdrowotnych nie mogą podjąć zatrudnienia, a ze względu na wiek jeszcze nie przysługuje im prawo do emerytury.

Świadczenie może być wypłacane co miesiąc jedynie przez określony czas albo stale, czyli do osiągnięcia przez rencistę wieku emerytalnego. Zarówno okres wypłacania renty, jak również jej wysokość zależą głównie od oceny stanu zdrowia i stopnia niezdolności do pracy osoby ubiegającej się o rentę.

Renta z tytułu niezdolności do pracy może być przyznana jedynie po spełnieniu określonych warunków. W pierwszej kolejności należy zebrać wszystkie niezbędne dokumenty, a następnie złożyć wniosek do właściwego organu rentowego. Kolejnym krokiem jest stawienie się na komisję lekarską, która zajmuje się orzekaniem w sprawie oceny niezdolności do pracy potencjalnego rencisty.

Kto udziela renty chorobowej?

Główną instytucją zajmującą się przyznawaniem renty chorobowej jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Podobne świadczenie, czyli tzw. rentę rolniczą z tytułu niezdolności do pracy udziela także Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego rolnikom lub członkom ich rodzin, którzy utracili zdolność do pracy w gospodarstwie rolnym.

Jakie dokumenty są niezbędne do otrzymania renty chorobowej?

Chcąc otrzymać rentę chorobową, najpierw musisz złożyć do ZUS lub KRUS stosowny wniosek wraz z niezbędnymi dokumentami.

Jak wypełnić wniosek o rentę chorobową?

Formularz wniosku o przyznanie renty można pobrać bezpośrednio ze strony ZUS tutaj. Należy go wypełnić wyraźnie wielkimi literami odręcznie lub na komputerze.

Dane, jakie trzeba wpisać, to m.in.: imię, nazwisko, PESEL, seria i numer dowodu osobistego, adres zameldowania i zamieszkania. Bardzo ważne jest także podanie informacji na temat zatrudnienia, miejsca leczenia oraz załączonych dokumentów.

Jakie dokumenty trzeba dołączyć do wniosku o rentę?

Do najważniejszych dokumentów, jakie trzeba złożyć przy ubieganiu się o rentę chorobową, należą:

• wypełniony formularz o okresach składkowych i nieskładkowych,
• dokumenty potwierdzające przebyte okresy pracy i wysokość wynagrodzeń – mogą być to np. świadectwa pracy,
• dokumenty potwierdzające okresy nieskładkowe np. zaświadczenie ze szkoły wyższej,
• zaświadczenie o stanie zdrowia (na formularzu OL-9)wystawione przez lekarza prowadzącego leczenie,
• inne dokumenty potwierdzające stan zdrowia np. wyniki badań lekarskich, karty pobytu w szpitalu, historia choroby itp.,
• opcjonalnie: wywiad zawodowy sporządzany przez płatnika składek (czyli pracodawcę) – dotyczy to wyłącznie osób, które są wciąż zatrudnione.

W przypadku osobistego składania wniosku w oddziale organu rentowego niezbędne jest także zabranie ze sobą dowodu osobistego do wglądu.

Gdzie złożyć wniosek o rentę chorobową?

Wniosek należy złożyć we właściwym ze względu na swoje miejsce zamieszkania oddziale ZUS lub w przypadku rolników w KRUS.

Dokumenty możesz złożyć osobiście, wysłać pocztą (warto to zrobić listem poleconym za potwierdzeniem odbioru), albo przez Internet za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych ZUS. Wniosek o rentę online wymaga posiadania podpisu elektronicznego lub profilu zaufanego na ePUAP.

Złożenie wniosku o rentę chorobową jest bezpłatne.

Decyzja o przyznaniu renty chorobowej

Decyzja o przyznaniu renty jest podejmowana przez ZUS w ciągu 30 dni od momentu zebrania wszystkich niezbędnych danych.

Po przyjęciu wniosku organ rentowy wyznaczy najpierw datę spotkania z komisją lekarską ZUS. Podczas takiego spotkania przeprowadzany jest wywiad lekarski, czasami też odbywa się badanie osoby ubiegającej się o przyznanie renty.

W wyjątkowych sytuacjach lekarz orzecznik może także skierować ją na obserwację do szpitala, co może wydłużyć czas oczekiwania na decyzję. ZUS może bowiem podjąć decyzję o przyznaniu renty dopiero wtedy, gdy otrzyma ostateczne orzeczenie lekarza na temat oceny niezdolności do pracy wnioskodawcy.

Na ile przyznawana jest renta chorobowa?

Renta chorobowa może być przyznana na następujące okresy:

• na stałe – dotyczy osób, wobec których lekarz orzekł trwałą niezdolność do pracy; taka renta wypłacana jest do momentu osiągnięcia przez rencistę wieku emerytalnego,
• na czas określony – dotyczy osób, u których niezdolność do pracy została określona jako czasowa (czyli istnieją szanse na poprawę zdrowia); obecnie taka renta przyznawana jest zazwyczaj na nie więcej niż 5 lat,
• na okres do 6 lub 36 miesięcy – dotyczy to tzw. renty szkoleniowej, która przyznawana jest osobom niezdolnym do pracy w swoim zawodzie; takie świadczenie ma pomóc renciście w przekwalifikowaniu się w celu podjęcia pracy w innym zawodzie.

Wypłata pieniędzy z renty chorobowej

Przyznanie prawa do renty chorobowej wiąże się także z ustaleniem wysokości świadczenia. Jest ono określane w stałej kwocie i wypłacane co miesiąc na wskazane konto bankowe rencisty bądź przekazem pocztowym. Warto tutaj zaznaczyć, że wkrótce, bo już od 1 stycznia 2022 roku nowi świadczeniobiorcy będą mogli otrzymywać renty wyłącznie przelewem na rachunek bankowy.

Renty z tytułu niezdolności do pracy są raz w roku waloryzowane – zmiana stawek następuje zawsze 1 marca. Podstawą do zmiany jest tzw. wskaźnik waloryzacji, przez który mnożone są obecne świadczenia. Wskaźnik ten uwzględnia inflację oraz zmianę w wysokości przeciętnych wynagrodzeń.

Odebranie renty chorobowej

Organ rentowy ma prawo w każdej chwili odebrać przyznaną rentę chorobową, o ile są ku temu podstawy. Niestety w świetle polskiego prawa nawet renta stała nie ma charakteru dożywotniego.

Zgodnie z przepisami ZUS ma prawo w dowolnym momencie (nawet po wielu latach) ponownie wezwać rencistę na komisję lekarską, aby ocenić jego stan zdrowia. Jeśli lekarz orzecznik stwierdzi, że rencista jest już zdolny do pracy, świadczenie zostanie mu odebrane.

Renta chorobowa może być także zmniejszona lub zawieszona – następuje to głównie w sytuacji, gdy rencista podejmie zatrudnienie i przekroczy określony limit przychodów uzyskiwanych z tytułu pracy zarobkowej.

Podsumowanie

Ubieganie się o rentę chorobową wymaga dopełnienia wielu formalności i niestety nie zawsze kończy się satysfakcjonującą decyzją organu rentowego.

Wskutek zmian przepisów coraz trudniej jest bowiem uzyskać orzeczenie o niezdolności do pracy. Przez to z roku na rok sukcesywnie spada liczba przyznawanych rent. W 2020 roku było ich mniej o około 35 tys. niż rok wcześniej.

Renty rzadko dzisiaj przyznawane są na stałe, a te na czas określony przysługują przez maksymalnie 5 lat. ZUS coraz chętniej także weryfikuje stan zdrowia świadczeniobiorców i odbiera renty nawet inwalidom, jeśli stwierdzi, że są oni w stanie wykonywać jakąś pracę.

Warto pamiętać, że od decyzji ZUS w sprawie odmowy przyznania renty przysługuje odwołanie. Należy je złożyć na piśmie w ciągu 14 dni od otrzymania decyzji.