Jak przekazać kredyt hipoteczny po rozwodzie? Formalności i informacje

Rozwód kończy związek dwóch osób, ale nie powoduje anulowania umowy kredytu zaciągniętego wspólnie w trakcie trwania małżeństwa.

Jedną z możliwości uporania się z zobowiązaniem po formalnym rozstaniu jest przekazanie kredytu hipotecznego. Na czym to polega?

Z czym wiąże się rozwód?

W wyniku rozwodu ulega rozwiązaniu wspólnota majątkowa małżeńska, która zawiązuje się automatycznie, z mocy prawa w dniu zawarcia tego związku. Wyjątkiem od tej reguły jest podpisanie przed ślubem intercyzy ustanawiającej rozdzielność majątkową.

Zakładając jednak, że małżonkowie mieli wspólność majątkową, to w wyniku rozwodu ona ustaje i od tej chwili budują oni majątki osobiste. Problemem mogą pozostawać wszystkie zobowiązania zaciągnięte w trakcie trwania związku.

O ile bowiem aktywa nabyte wspólnie, takie jak mieszkanie, dom, samochód i inne, małżonkowie mogą podzielić polubownie lub może to zrobić za nich sąd, to inaczej to wygląda w przypadku pasywów. Zaliczają się do nich między innymi zobowiązania hipoteczne, które nie podlega sądowemu podziałowi. Rodzi się więc pytanie kto będzie spłacał kredyt na mieszkanie po rozwodzie?

Rozwód formalnie nic nie zmienia w relacji pomiędzy kredytobiorcami – byłymi już małżonkami a bankiem. Ta instytucja w dalszym ciągu uznaje ich za wspólny podmiot odpowiedzialny za regularną spłatę rat kapitałowo-odsetkowych związanych z zobowiązaniem.

Małżonkowie mogą się jednak porozumieć w kwestii przekazania kredytu hipotecznego po rozwodzie.

Kredyt hipoteczny a rozdzielność majątkowa

Inaczej przedstawia się sytuacja w przypadku kredytu hipotecznego zaciągniętego co prawda w trakcie trwania małżeństwa, ale przy rozdzielności majątkowej małżeńskiej. W takiej sytuacji mąż i żona traktowani są przez bank jako współkredytobiorcy, a nie jeden podmiot, który ma wywiązać się z zobowiązania.

Mogą oni określić w umowie swój udział w zobowiązaniu, w  kupowanej nieruchomości oraz w spłacanych ratach i niekoniecznie musi być to równy podział 50/50. Zależy to od indywidualnych ustaleń poczynionych przez małżonków.

Kiedy dochodzi do rozwodu, a mąż i żona nie mają wspólności, nie ma problemu z podziałem aktywów. Pasywa z kolei, takie jak kredyt hipoteczny, w dalszym ciągu muszą być spłacane zgodnie z założonymi udziałami, na warunkach wskazanych w umowie podpisanej z bankiem. Także i w takim przypadku można przepisać kredyt na jednego z małżonków.

Czy można przekazać spłatę kredytu hipotecznego po rozwodzie?

Istnieje możliwość przekazania spłaty kredytu hipotecznego po rozwodzie na jednego z małżonków – na ogół tego, który zatrzymuje nieruchomość. Mowa tu o cesji zobowiązania, polegającej na dobrowolnym odstąpieniu i przekazaniu danych praw na inną osobę. W ramach cesji klient przenosi zobowiązanie do uregulowania długu na inną osobę.

Procedura ta zawsze wymagać będzie zgody stron, które podpisały umowę, tj. banku i małżonków. Nie zawsze instytucja udzielająca kredytu hipotecznego zgodzi się na przekazanie długu. Odmówi cesji, jeśli uzna, że nowy jeden klient ma zbyt małą zdolność kredytową do całkowitej spłaty rat kapitałowo-odsetkowych albo nie wykazuje dostatecznej, akceptowalnej wiarygodności finansowej.

Jakie formalności należy spełnić, by kredyt spłacała jedna osoba?

Przejęcie długu przez byłego małżonka polega na zawarciu stosownej umowy pomiędzy bankiem a pozostającym w spłacie zobowiązania kredytobiorcą, za zgodą drugiego małżonka. Na podstawie umowy całe zadłużenie, inaczej kredyt, przechodzi na przejmującego.

Należy więc wnioskować do banku o zmianę warunków umowy kredytu hipotecznego, polegającą na przejęciu długu. Bank zweryfikuje sytuację finansową klienta, który ma przejąć spłatę zobowiązania, a jeśli wyrazi zgodę na cesję, wówczas drugi z małżonków zostanie zwolniony z obowiązku spłaty zobowiązania.

Czego będzie wymagał bank do przekazania kredytu hipotecznego?

Wraz z wnioskiem o przejęcie długu po rozwodzie przez jednego ze współmałżonków bank będzie wymagał do formalnego podpisania umowy cesji kredytowej dokumentów, które pozwolą na oszacowanie zdolności klienta. Będzie trzeba więc dostarczyć do banku:

• dokumenty poświadczające wysokość aktualnie uzyskiwanych zarobków, np. zaświadczenie od pracodawcy,
• dokumenty poświadczające ewentualne obciążenia finansowe, np. wysokość zasądzonych alimentów po rozwodzie,
• operat szacunkowy lub wycenę prezentującą aktualną wartość rynkową kredytowanej nieruchomości.

Ewentualnie, jeśli tego zażąda bank od osoby przejmującej kredyt hipoteczny, może być konieczne doręczenie dokumentów dotyczących ustanowienia dodatkowych zabezpieczeń spłaty w postaci poręczeń osób trzecich, przewłaszczenia na zabezpieczenie itp.

Jeśli ostatecznie bank uzna, że jeden kredytobiorca jest na tyle wiarygodny, że sam będzie mógł spłacić kredyt hipoteczny, wyrazi zgodę na przeniesienie go na jednego z byłych współmałżonków. Konieczne stanie się wtedy sporządzenie aneksu.

Czyja będzie nieruchomość po spłacie kredytu?

Fakt samodzielnej spłaty kredytu hipotecznego przez jednego z byłych małżonków, po przekazaniu na niego długu, nie rozwiązuje kwestii własności nieruchomości. Odpowiedzialny za regulowanie należności nie zostanie automatycznie jedynym właścicielem mieszkania czy domu.

Jeśli były one kupione w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej, to wówczas jest po połowie własnością męża i żony.

Sąd może jednak podczas podziału majątku ustalić, że nieruchomość stanie się wyłączną własnością jednej osoby, a niekoniecznie będzie to ta, na którą małżonkowie po rozwodzie przenieśli kredyt hipoteczny, choć zwykle takie rozwiązanie jest najczęściej stosowane.

Czy można spłacać kredyt w dwie osoby?

Wyjściem z sytuacji w momencie, kiedy bank odmówi cesji kredytowej na jednego z byłych małżonków, może być wymiana dotychczasowego kredytobiorcy na innego, np. kogoś z rodziny czy spośród osób trzecich, niekoniecznie związanych z klientem głównym. Bank zweryfikuje przy tym zdolność nowego klienta. Jeśli uzna go za rzetelnego, to zobowiązanie będą mogły spłacać dwie osoby.

Nic nie stoi też na przeszkodzie, by pozostawić umowę kredytu hipotecznego po rozwodzie w dotychczasowym kształcie, ale wówczas małżonkowie będą zobowiązani dbać o spłatę zobowiązania wspólnie. Mogą porozumieć się w tej kwestii, ale jeśli nie dojdą do konsensusu, powinni podjąć odpowiednie kroki, by raty spływały do banku regularnie i nie powstały żadne zaległości.

Jak inaczej rozwiązać problem kredytu hipotecznego po rozwodzie?

Przeniesienie kredytu hipotecznego po rozwodzie na jednego małżonka nie jest jedyną możliwością poradzenia sobie z kłopotliwym zobowiązaniem. Małżonkowie mogą nadal spłacać zobowiązanie lub dokonać całościowej spłaty przed terminem, zaś nieruchomością podzielić się samodzielnie bądź za pośrednictwem sądu.

Ponadto mogą wynająć mieszkanie kupione na kredyt i spłacać raty kapitałowo-odsetkowe z czynszu. Możliwa jest też sprzedaż nieruchomości z kredytem hipotecznym, spłata zobowiązania w banku i podział środków, które pozostaną po takiej operacji w kieszeniach byłych współmałżonków.