Przedawnienie pożyczki lub kredytu – kiedy może nastąpić?

Przedawnienie pożyczki lub kredytu skutkuje tym, że pożyczkobiorca może odmówić uregulowania zobowiązania bez narażania się na jakiekolwiek konsekwencje. Brzmi kusząco?

Zanim zaczniesz liczyć na przedawnienie swojego długu z tytułu pożyczki, chwilówki lub kredytu, sprawdź, kiedy do takiego przedawnienia może dojść z punktu widzenia prawa i czy w praktyce jest to rzeczywiście możliwe.

Co to jest przedawnienie?

Przedawnienie to pojęcie, które dotyczy przeterminowanych roszczeń, a więc zobowiązań, których minął już termin zapłaty. Potocznie mówimy więc o przedawnieniu długów, do których można zaliczyć także długi z tytułu zaciągniętego kredytu lub pożyczki. Każde przedawnienie długu lub opłat następuje po kilku latach, ale ilu konkretnie, to zależy już od specyfiki długów oraz samej umowy jaką podpisaliśmy.

Zgodnie z Kodeksem cywilnym (art. 117) po upływie określonego terminu roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu, co oznacza, że można odmówić ich zapłaty. Jeśli dłużnik podniesie zarzut przedawnienia, wierzyciel nie może domagać się od niego swojej należności ani na drodze sądowej, ani egzekucyjnej.

Czy możliwe jest przedawnienie pożyczki?

Przedawnienie pożyczki jest jak najbardziej możliwe, ponieważ wynika to wprost z przepisów Kodeksu cywilnego. Aby doszło do takiego przedawnienia, muszą być spełnione określone warunki – przede wszystkim od terminu wymagalności zobowiązania musi upłynąć odpowiednio długi czas, który jest precyzyjnie określony w przepisach:

• dla kredytów i pożyczek bankowych – 3 lata,
• dla pożyczek i chwilówek udzielanych przez instytucje pożyczkowe – 3 lata
• dla pożyczek prywatnych – 6 lat.

Przedawnić się mogą niemal wszystkie rodzaje pożyczek i kredytów, a więc także chwilówki, kredyty gotówkowe, kredyty konsolidacyjne, kredyty samochodowe, pożyczki ratalne itp.

Jak liczony jest okres przedawnienia pożyczki?

Okres przedawnienia pożyczki liczymy od dnia wymagalności zobowiązania, dodając do niego 3 lata. Jednak koniec terminu przedawnienia będzie w tym przypadku przypadał dopiero na ostatni dzień danego roku kalendarzowego.

W przypadku zobowiązań kredytowych możemy mieć tutaj do czynienia z trzema różnymi sytuacjami:

• w przypadku pożyczek i kredytów ratalnych – okres przedawnienia liczony jest oddzielnie dla każdej raty określonej w harmonogramie spłat,
• w przypadku chwilówek z jednorazowym terminem spłaty – okres przedawnienia liczony jest dla całej sumy zobowiązania od dnia wymagalności pożyczki wskazanej w umowie,
• w przypadku wypowiedzenia umowy kredytu lub pożyczki ratalnej – okres przedawnienia liczony jest dla kwoty zaległości od terminu płatności wyznaczonego w wypowiedzeniu.

Przykład
Załóżmy, że masz do spłaty szybką chwilówkę w kwocie 1000 zł, którą zgodnie z umową należało zwrócić wraz z prowizją i odsetkami w dniu 30 maja 2019 roku. Zgodnie z przepisami Twoja pożyczka przedawni się po 3 latach na koniec roku kalendarzowego, a więc dokładnie 31 grudnia 2022 roku. Już 1 stycznia 2023 roku będziesz mógł zatem odmówić jej zapłaty.

Co w praktyce oznacza przedawnienie pożyczki lub kredytu?

Przedawnienie pożyczki lub kredytu może dotyczyć części lub całości zobowiązania i oznacza nic innego jak możliwość uchylenia się od zapłaty zaległości bez konsekwencji prawnych.

W momencie przedawnienia taki dług kredytowy staje się zobowiązaniem niezupełnym, którego nie można egzekwować na ścieżce prawnej. Oznacza to, że bank lub firma pożyczkowa nie może dochodzić swoich należności na drodze sądowej i komorniczej.

Przerwanie biegu przedawnienia pożyczki

Jak już wiemy, przedawnienie pożyczki następuje dopiero po 3 latach od dnia wymagalności zobowiązania. Jest to dość długi okres, podczas którego może dojść do tzw. przerwania biegu przedawnienia. O co chodzi?

Otóż zgodnie z przepisami liczenie okresu przedawnienia pożyczki trzeba przerwać, jeśli dojdzie do następujących sytuacji:

• pożyczkodawca podejmie wobec dłużnika czynności windykacyjne i rozpocznie z nim mediacje na temat spłaty zadłużenia,
• zostanie skierowany pozew do sądu o zapłatę z tytułu kredytu lub sprawa trafi do komornika,
• dłużnik uzna swój dług wobec pożyczkodawcy – np. poprzez podpisanie ugody w sprawie spłaty zaległości lub nowego harmonogramu spłat, czy też poprzez dobrowolną spłatę części zadłużenia.

Każda z powyższych czynności przerywa bieg przedawnienia, co skutkuje tym, że należy go liczyć od nowa.

Przedawnienie pożyczki a komornik

Przedawnionej pożyczki pożyczkodawca nie będzie mógł również skierować do komornika. Musisz jednak pamiętać, że do komornika trafiają długi objęte sądowym tytułem egzekucyjnym, który przedawnia się dopiero po 6 latach.

Oznacza to, że jeśli bank lub firma pożyczkowa w ciągu 3 lat od daty wymagalności zobowiązania skieruje sprawę do sądu i otrzyma nakaz zapłaty, będzie miała 6 lat na skierowanie sprawy do komornika.

Co więcej, jeśli Twój dług trafi już do egzekucji, bieg przedawnienia zostanie wstrzymany na cały okres prowadzenia czynności komorniczych.

Czy warto czekać na przedawnienie pożyczki?

Na przedawnienie pożyczki umożliwiającej uchylenie się od jej zapłaty trzeba czekać co najmniej 3 lata od daty jej wymagalności. Aby rzeczywiście doszło do jej przedawnienia, pożyczkodawca musiałby przez cały też czas nie wykonywać żadnych działań w celu odzyskania należności. W praktyce więc jest to mało realne.

Zarówno banki, jak i firmy pożyczkowe dość szybko reagują na brak terminowej zapłaty zobowiązania, nawet pojedynczej raty.

W przypadku pozabankowej chwilówki już na drugi dzień po wyznaczonym terminie jej zwrotu możesz spodziewać się upominawczych SMS-ów, a w późniejszym czasie także innych działań windykacyjnych.

Banki postępują trochę bardziej opieszale, ale też rzadko zdarza się, by po prostu zapomniały o dłużniku.

Czekanie na przedawnienie pożyczki jest więc nieopłacalne. Nawet jeśli pożyczkodawca przez pewien czas nie będzie upominał się o zapłatę swojej należności, w końcu to zrobi, choćby po to, by przerwać bieg przedawnienia.

Jeśli skieruje sprawę do sądu i potem do komornika, będziesz musiał się liczyć z tym, że Twój dług znacznie się powiększy o:

• odsetki za każdy dzień zwłoki,
• koszty postępowania sądowego,
• koszty postępowania egzekucyjnego.

Niespłacona pożyczka może zostać także zgłoszona do rejestru dłużników np. KRD oraz do Biura Informacji Kredytowej. Widniejąca w BIK zaległość wpłynie negatywnie na Twoją historię kredytową i utrudni Ci zaciąganie kolejnych zobowiązań.

Ugoda z pożyczkodawcą jako rozwiązanie problemu

W przypadku problemów z terminową spłatą pożyczki, lepiej nie czekaj, aż Twój dług ulegnie przedawnieniu. Jest to po prostu mało realny scenariusz. Lepiej podejmij rozmowy z pożyczkodawcą (bankiem lub instytucją pożyczkową) w celu zawarcia ugody i rozłożenia zaległości na niewielkie raty.

W ten sposób unikniesz wielu przykrych konsekwencji finansowych i prawnych, ponieważ dopóki będziesz spłacać zadłużenie według ustaleń zapisanych w ugodzie, pożyczkodawca wstrzyma się ze skierowaniem sprawy do sądu i komornika, nie będzie Cię także nękał żaden windykator.

Przedawnienie długu a poręczyciele i żyranci

Warto też wiedzieć, jak wygląda kwestia przedawnienia pożyczki, która została poręczona przez osobę trzecią. Pożyczki z poręczycielem (żyrantem) są oferowane bowiem zarówno przez firmy pozabankowe, jak i same banki.

Poręczenie jest tutaj formą zabezpieczenia spłaty zobowiązania, które polega na tym, że pożyczkodawca zyskuje prawo egzekwowania roszczenia zarówno od pożyczkobiorcy, jak i poręczyciela. Żyrant odpowiada za spłatę pożyczki w takim samym stopniu co pożyczkobiorca.

Co zatem się stanie, gdy pożyczka ulegnie przedawnieniu? Otóż zgodnie z art. 883 Kodeksu cywilnego poręczycielowi przysługują dokładnie te same zarzuty wobec wierzyciela co dłużnikowi.

Może on zatem podobnie jak dłużnik podnieść zarzut przedawnienia długu i w ten sposób również uchylić się od jego zapłaty. Co ważne, może to zrobić także w przypadku, jeśli dłużnik uznał roszczenie lub zrzekł się swojego prawa do zarzutu przedawnienia.

Podsumowanie

Pożyczki i kredyty udzielone przez instytucje finansowe przedawniają się po 3 latach od daty ich wymagalności ze skutkiem na koniec roku kalendarzowego. Jeśli dojdzie do takiego przedawnienia, dłużnik może legalnie odmówić zapłaty zaległości, bez narażania się na konsekwencje prawne.

Oczekiwanie na przedawnienie zobowiązania nie jest jednak dobrym rozwiązaniem, ponieważ banki i firmy pożyczkowe mają wiele możliwości przerwania biegu przedawnienia.

Wystarczy, że rozpoczną mediacje z dłużnikiem w celu polubownego rozwiązania problemu zadłużenia, albo złożą do sądu przeciwko niemu pozew o zapłatę.

Zamiast czekać na przedawnienie pożyczki, które jest mało realne, lepiej postarać się jak najszybciej dojść do porozumienia z pożyczkodawcą i powoli spłacić zaległość w ratach.