Kredyt a pożyczka – poznaj różnice

Kiedy potrzebujesz dodatkowej gotówki, bierzesz pod uwagę zaciągnięcie kredytu czy pożyczki? Nie, te pojęcia nie oznaczają tego samego, a każdy, kto używa ich zamiennie- myli się. To jednak bardzo częsty błąd.

Sprawdź, czym różni się pożyczka od kredytu, aby go nie popełniać i móc w pełni świadomie wnioskować o produkty idealnie dopasowane do swojej sytuacji i potrzeb.

Pożyczka — czym jest i gdzie ją dostać?

Pożyczka to przeniesienie własności określonej ilości pieniędzy lub rzeczy przez udzielającego na biorącego, z zastrzeżeniem, że zostaną one po pewnym czasie zwrócone. Brzmi mało konkretnie? To dlatego, że pożyczka jest bardzo szerokim pojęciem.

Mogą jej udzielać instytucje finansowe oraz osoby fizyczne. Oznacza to, że po pożyczkę możesz udać się zarówno do firmy pożyczkowej, jak i do członka rodziny, sąsiada, kolegi czy pracodawcy.

Nie jest jednak tak, że udzielanie pożyczek to pełna dowolność i tzw. wolna amerykanka. Szczególnie w przypadku instytucji, które zajmują się tym w celach zarobkowych. W polskim prawie istnieją dwa paragrafy dotyczące pożyczek, spisane w kodeksie cywilnym. Firmy pożyczkowe muszą jednak stosować się dodatkowo do Ustawy o kredycie konsumenckim, a więc pożyczki zaciągane w firmach, mają kilka dodatkowych obostrzeń względem pożyczek udzielanych przez osoby fizyczne.

Kredyt — co to i gdzie go otrzymasz?

Kredyt to umowa między konsumentem a bankiem i czyni go to pojęciem dużo węższym niż pożyczka, ponieważ nie może udzielić go dowolny podmiot.

Jest też dużo dokładniej określony literą prawa, a więc istnieje znacznie więcej przepisów i zasad, których należy przestrzegać, udzielając i zaciągając go.

Kredyt każdorazowo przybiera formę umowy pisemnej, na mocy której bank przekazuje klientowi określoną kwotę pieniędzy na określony czas.

Przykłady zobowiązań, które nie są kredytem

1. Jeśli pożyczasz od wujka 10 000 zł, nawet jeśli spiszecie umowę, w której wyszczególnicie kwotę, termin spłaty, cel finansowy, harmonogram i wysokość rat, a nawet odsetki dla przedsiębiorczego stryjka, nie będzie to kredyt, a pożyczka. Choć dokument będzie spełniał wszystkie wymogi umowy kredytowej, tylko bank może udzielić kredytu.
2. Jeśli zawnioskujesz w banku o produkt finansowy, który w swojej umowie nie będzie miał na przykład celu zaciągnięcia zobowiązania, również nie będzie to kredyt. Mimo że pożyczka udzielana jest w tym przypadku przez bank, nie spełnia innych wymagań formalnych, by nazwać ją kredytem.

Jak widzisz, różnice między pożyczką a kredytem znajdują się m.in. w definicji tych pojęć i zapisach prawnych na ich temat. To jednak nie wszystko.

Kredyt a pożyczka — czym się różnią?

Oprócz podmiotu, u którego zaciągasz zobowiązanie finansowe (w przypadku kredytu — bank, w przypadku pożyczki — dowolny) produkty te różnią się także:

• Tym, skąd pochodzą środki — w przypadku kredytu, mogą być własnością osób trzecich, natomiast pożyczka musi zostać udzielana ze środków należących do pożyczkodawcy.
• Tym, czyją własnością stają się środki — pod kątem formalnym pieniądze z kredytu nie są własnością klienta banku, zostały tylko przekazane do jego dyspozycji, natomiast pożyczka staje się w momencie wypłaty własnością pożyczkobiorcy.
• Umową — koniecznością jej sporządzenia w przypadku kredytu oraz braku takiej zasady w przypadku pożyczki.
• Celowością pożyczanej gotówki — tylko w przypadku kredytu musisz informować podmiot, z którym podpisujesz umowę o przeznaczeniu pożyczonych pieniędzy, pożyczkodawcy nie będzie to interesować.
• Czasem, który mija od złożenia wniosku do otrzymania środków finansowych — weryfikacja i decyzja bankowa to dużo dłuższy proces niż otrzymanie tzw. (nomen omen) chwilówki.
• Kosztami całego procesu, które są zależne od oferty danego banku czy instytucji, jednak co do zasady w przypadku kredytu zawsze naliczane są odsetki lub prowizja, natomiast w sektorze pozabankowym możesz skorzystać z promocji, gdzie pożyczkę dostajesz bez kosztów.
• Przepisami prawnymi – w przypadku pożyczek jest to prawo cywilne, natomiast w przypadku kredytów- prawo bankowe.

Kredyt i pożyczkę więcej dzieli niż łączy. Niektóre cechy obu zobowiązań pozostają bez znaczenia dla osoby, która potrzebuje dodatkowego wsparcia finansowego, jednak pozostałe mogą realnie wpłynąć na decyzję o preferowanym produkcie i ułatwić jego wybór.

Rozłóżmy teraz najważniejsze z punktu widzenia konsumenta różnice między kredytem a pożyczką na czynniki pierwsze.

Umowa kredytu, a umowa pożyczki

Forma umowy kredytowej musi być pisemna i zawierać informacje o:

• stronach umowy,
• celu, na który kredyt został udzielony i jaki zakres uprawnień będzie miał bank, by go weryfikować,
• kwocie i walucie zobowiązania oraz sposobie przekazania środków do dyspozycji klienta,
• terminie spłaty wraz ze szczegółowymi zasadami i harmonogramem,
• wysokości oprocentowania udzielonego kredytu i na jakich zasadach będzie ono podlegało zmianom,
• wysokości prowizji od udzielenia kredytu,
• sposobie zabezpieczenia spłaty,
• możliwościach aneksowania lub rozwiązywania umowy.

W kontrze do tak szczegółowych umów kredytowych stoją te dotyczące pożyczek. Jeśli nie są zawierane z firmami pożyczkowymi i opiewają na kwotę lub przedmioty o wartości niższej niż 1 000 zł, mogą być jedynie ustne.

W przypadku firm świadczących usługi pożyczkowe muszą mieć formę pisemną, jednak nie będą zawierały tych samych informacji co umowy kredytowe. Ustawa o kredycie konsumenckim, która określa zapisy w umowie między firmą pożyczkową a jej klientem, mówi o następujących informacjach:

• strony umowy,
• czas obowiązywania umowy,
• kwota i koszty pożyczki wyrażone w RRSO – rzeczywistej rocznej stopie oprocentowania,
• zasady i terminy spłaty,
• skutki nieterminowych płatności lub ich całkowitego braku,
• wyszczególnienie organu nadzoru ochrony konsumentów.

Jak widzisz, w umowach z firmami pożyczkowymi nie ma m.in celu na jaki będą przeznaczone środki z pożyczki.

Cel umowy o pożyczkę

Cel pożyczki może być dowolny i nie musisz podawać informacji na jego temat na żadnym etapie procesu zaciągania takiego zobowiązania finansowego. Jeśli będziesz ubiegać się o pożyczkę w firmie oferującej pożyczki pozabankowe, nie zostaniesz zapytany o to, na co pożyczasz pieniądze, ani przy składaniu wniosku, ani przy podpisywaniu umowy.

Informacja o celu nie jest prawnie wymagana w przypadku umowy o pożyczkę i możesz dowolnie dysponować wypłaconymi przez pożyczkodawcę pieniędzmi.

Cel umowy kredytowej

W umowie kredytowej musi znaleźć się informacja o celu zobowiązania finansowego. To, jak bardzo będzie on szczegółowy i w jaki sposób instytucja będzie kontrolować, czy Twoje wydatki są z nim zgodne, zależy jednak od polityki danego banku i zapisów w umowie.

W przypadku kredytu klient zawsze pożycza pieniądze, nigdy przedmioty. Umowa pożyczki może zaś dotyczyć dowolnego mienia pożyczkodawcy, toteż zapis dotyczący celu jej spieniężenia, nie we wszystkich przypadkach miałby sens.

Różnice dotyczące wymogów formalnych umowy wynikają oczywiście z zapisów prawnych na temat kredytów i pożyczek. Gdzie można je znaleźć?

Regulacje prawne dotyczące kredytów i pożyczek

1. Podstawa prawna udzielania kredytów znajduje się w Ustawie o prawie bankowym z 29 sierpnia 1997 r. To tam znajdziesz źródło wszystkich informacji dotyczących charakterystyki kredytów i umów kredytowych. Warto dodać, że działalność banków (a więc jedynych podmiotów upoważnionych do udzielania kredytów) dodatkowo kontroluje Komisja Nadzoru Finansowego.
2. Pojęcie pożyczki figuruje w polskim prawie jedynie w kodeksie cywilnym, w którym możesz przeczytać następujące zapisy:
   • „Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.„
   • „Umowa pożyczki, której wartość przekracza tysiąc złotych, wymaga zachowania formy dokumentowej.„
3. Firmy pożyczkowe, które udzielają wsparcia finansowego, same na tym zarabiając, muszą dodatkowo działać zgodnie z Ustawą o kredycie konsumenckim.

Kredyt a pożyczka — co będzie szybsze?

Bardzo istotną kwestią, która ma duży wpływ na decyzję, czy ubiegać się o kredyt w banku, czy pożyczkę poza sektorem bankowym, jest szybkość składania wniosku i otrzymania decyzji kredytowej, a w efekcie termin wypłaty gotówki na nasze konto bądź do naszych rąk.

Pożyczka pozabankowa
W miażdżącej większości przypadków dużo szybciej otrzymasz pożyczkę pozabankową. Wnioski o chwilówki są często dostępne online lub „na telefon”, a weryfikacja konsumenta i jego zdolności kredytowej trwa stosunkowo krótko. Od pozytywnego rozpatrzenia formularza do wypłaty pożyczki czasem mija zaledwie kwadrans, gdyż wiele firm oferuje pożyczki  w 15 minut.

Kredyt
W przypadku ubiegania się o kredyt czeka Cię z reguły więcej formalności, bardziej rygorystyczne podejście do zdolności kredytowej i w efekcie dłuższy czas oczekiwania na wypłatę środków. W zależności od złożoności oferty kredytowej banku okres analizy wniosku i wydania decyzji może trwać dzień (w przypadku niskokwotowych kredytów gotówkowych) lub ciągnąć się tygodniami (w przypadku kredytu hipotecznego na pokaźną sumę).

Jakie są koszty kredytu, a jakie pożyczki?

Zasadniczo udzielenie kredytu to odpłatna i oprocentowana usługa, natomiast pożyczka może (ale nie musi) zostać udzielona bezpłatnie. Kredyt w banku będzie się zatem wiązał z dodatkowym kosztem do spłaty, a pożyczka- niekoniecznie.

Z darmowym zobowiązaniem będziesz mieć do czynienia najczęściej w przypadku umowy z bliskim krewnym lub jeśli trafisz w ofercie firmy pożyczkowej na ofertę pierwsza pożyczka za darmo.

RRSO to rzeczywista roczna stopa oprocentowania, która wyraża całkowity koszt pożyczki, sumując oprocentowanie, prowizję i wszelkie dodatkowe opłaty. Zerowe RRSO to najczęściej promocja dotycząca pierwszej zaciągniętej w danej firmie pożyczkowej chwilówki.

W praktyce kredyty bywają tańsze niż pożyczki pozabankowe. Każdorazowo przed decyzją o zaciągnięciu zobowiązania finansowego przyjrzyj się różnym ofertom z obu sektorów i sprawdź, które rozwiązanie będzie dla Ciebie najkorzystniejsze.

Czym się różni spłata kredytu od spłaty pożyczki?

Podstawową różnicą w spłacie kredytu i pożyczki jest harmonogram spłaty. W zależności od wyboru danej usługi zobowiązanie możesz spłacać na kilka sposobów:

• kredyt lub pożycza w banku – spłata w miesięcznych ratach kapitałowo-odsetkowych (zawsze)
• pozabankowa pożyczka ratalna – spłata w ratach miesięcznych lub tygodniowych
• chwilówka – spłata zawsze w jednej racie, najczęściej po 30 dniach (niektóre firmy oferują na spłatę 60 dni)

Pożyczka hipoteczna a kredyt hipoteczny — czym się różnią?

Różnice między kredytem hipotecznym a pożyczką hipoteczną są takie same jak między tymi produktami bez zabezpieczenia hipotecznego, a więc:

• kredytu hipotecznego mogą udzielić tylko banki i mają one określony cel (mieszkaniowy)
• pożyczki hipotecznej udzieli Ci dowolna instytucja finansowa, a środki możesz przeznaczyć, na co tylko chcesz.

Co to oznacza, że pożyczka lub kredyt są hipoteczne?

Produkty hipoteczne są zabezpieczone na hipotece nieruchomości, do której pożyczkobiorca posiada prawo własności.

Dodatkowa różnica między pożyczką a kredytem hipotecznym polega na tym, że:

• kredyt może zostać przeznaczony na zakup nieruchomości, która będzie zabezpieczeniem,
• w przypadku pożyczki nieruchomość zabezpieczająca musi stanowić własność wnioskującego, zanim podpisze stosowną umowę.

Różnice między pożyczkami i kredytami (nie tylko hipotecznymi) mają, jak widzisz spore znaczenie dla konsumenta, szczególnie na etapie decyzji, o który produkt wnioskować.

Pożyczka czy kredyt — co wybrać?

Choć szukasz pewnie jednoznacznego rozwiązania, odpowiedź brzmi niestety: to zależy. Aby podjąć odpowiednią decyzję, musisz znać swoje potrzeby i możliwości. To one powinny determinować Twój wybór.

• Jeśli Twoim głównym kryterium jest czas i chciałbyś otrzymać gotówkę jak najszybciej– wybierz pożyczkę.
• Jeśli kwota, której potrzebujesz, jest relatywnie wysoka– wybierz kredyt.
• Jeśli szukasz produktu z długim okresem spłaty, rozłożonego na wiele rat- również wybierz kredyt.
• Jeśli potrzebujesz wsparcia finansowego z pominięciem konta bankowego lub nie dysponujesz kontem bankowym– skieruj się w stronę sektora pozabankowego.
• Jeśli zweryfikowana przez bank zdolność kredytowa nie pozwala Ci na zaciągnięcie potrzebnej ilości pieniędzy również możesz zwrócić się do firmy pożyczkowej. Mimo że mają one- podobnie jak banki- szczegółowe systemy oceny ryzyka kredytowego, współpracują z Biurem Informacji Kredytowej czy biurami informacji gospodarczej, to co odróżnia je od banków, to właśnie akceptacja klientów z tzw. niższym scoringiem (czyli oceną zdolności kredytowej), którzy są wykluczeni z sektora bankowego.

Kredyt a pożyczka — podsumowanie w 6 punktach

1. Kredyt dostaniesz tylko w banku i zawsze będzie miał formę pieniężną.
2. Pożyczki może Ci udzielić zarówno bank, jak i firma pożyczkowa czy osoba prywatna. Możesz pożyczać nie tylko pieniądze, ale i przedmioty.
3. Jeśli pożyczasz kwotę niższą niż 1 000 zł, możesz zawrzeć z pożyczkodawcą umowę ustną.
4. Kredyt zawsze wiąże się z opłatą na rzecz banku. Najczęściej w postaci oprocentowanych rat kredytu i prowizji, a czasem również opłat administracyjnych czy ubezpieczeniowych.
5. Przy niskiej zdolności kredytowej lub w przypadku braku czasu na formalności, zwykle korzystniej będzie zawnioskować o pożyczkę pozabankową.
6. W przypadku konieczności pożyczenia dużej kwoty na długi okres spłaty z reguły najlepszą ofertę zaproponuje Ci bank.