Ceny węgla – ile kosztuje tona w 2024?

Wraz ze zbliżającym się sezonem grzewczym rosną ceny węgla. Tylko we wrześniu 2023 r. największy jego producent w Polsce, czyli Polska Grupa Górnicza, podniósł cenę węgla o 100 zł na tonie. Mimo to stawki są znacznie niższe niż rok temu. Sprawdź, ile kosztuje tona węgla w 2023 r. w PGG, a ile w składach węgla oraz u innych dostawców.

Od czego zależy cena węgla?

Ceny węgla mają znaczenie dla 3,8 mln gospodarstw domowych w Polsce, ponieważ właśnie tyle według Ministerstwa Klimatu i Środowiska domów ogrzewanych jest tym paliwem kopalnym. Od wielu lat stawki za jego zakup systematycznie rosną, jednak do niedawna był to wciąż jeden z najtańszych źródeł ciepła.

Wszystko zmieniło się w 2022 r., gdy wskutek wojny na Ukrainie wstrzymano dostawy tego surowca z Rosji, z której pochodziło nawet 70% węgla sprzedawanego w Polsce. O ile więc jeszcze na początku 2022 r. tona węgla kosztowała około 1200 zł, o tyle we wrześniu i październiku osiągnęła poziom nawet 3500 zł. Dzięki interwencji rządu ceny węgla w 2023 r. jednak spadły i zbliżyły się do wcześniejszych poziomów.

Od czego zatem zależy cena węgla? Wpływ mają przede wszystkim następujące czynniki:

• geopolityka – przykładem jest wspomniana wyżej wojna na Ukrainie, która wywołała kryzys energetyczny niemal w całej Europie;
• podaż węgla – czyli ile jest go faktycznie w składach, a to zależy m.in. od wydobycia węgla przez polskie kopalnie (od lat jest ono ograniczane ze względu na wysokie koszty oraz politykę ekologiczną UE) oraz importu (aktualnie rząd ściąga węgiel z Kazachstanu, RPA i Kolumbii);
• ceny węgla na świecie – jeśli rosną, importerzy muszą za niego zapłacić więcej, co przekłada się na ceny detaliczne w składach;
• popyt na węgiel – jeśli rośnie zapotrzebowanie na niego na rynkach światowych np. wskutek boomu gospodarczego lub ostrych i długich zim, rośnie także jego cena;
• cennik danego dostawcy – każdy sprzedawca ma prawo narzucić swoją marżę;
• rodzaj opału – najtańszy jest zwykle miał węglowy, a najdroższy orzech oraz ekogroszek;
• forma zakupu – niższe ceny dotyczą węgla sprzedawanego luzem, natomiast wyższe sprzedawanego w workach;
• jakości i kaloryczności – z oczywistych względów więcej trzeba zapłacić za opał bardziej kaloryczny;
• pochodzenia – ceny węgla zależą też od tego, z której kopalni pochodzą lub z którego kraju został od sprowadzony do Polski.

Warto dodać, że cena węgla w Polsce zależy także od pory roku. Z reguły bowiem jest najniższa w okresie letnim, natomiast zaczyna rosnąć tuż przed rozpoczęciem sezonu grzewczego.

Jak wygląda aktualna dostępność węgla?

Jedną z przyczyn gwałtownego wzrostu cen węgla w 2022 roku był jego deficyt spowodowany wstrzymaniem importu z Rosji. Polski rząd jednak zadbał o uzupełnienie jego zapasów, importując ten opał m.in. z Azji i Afryki.

Według danych Agencji Rozwoju Przemysłu w lipcu 2023 r. zapasy węgla w Polsce wyniosły ponad 3,5 mln ton, a więc nawet dwa razy więcej niż przed rokiem, w okresie największego kryzysu energetycznego.

Według minister Klimatu i Środowiska Anny Moskwy, powinno go zatem wystarczyć w tym roku zarówno dla gospodarstw domowych, jak i elektrociepłowni i energetyki.

Ile kosztuje tona węgla w poszczególnych województwach?

Sprawdziliśmy, ile kosztuje tona węgla w poszczególnych województwach pod koniec września 2023 r. Cena węgla na składach w zależności od regionu wynosi:

• dolnośląskie – od 750 zł do 4600 zł;
• kujawsko- pomorskie – od 950 zł do 3950 zł;
• łódzkie – od 750 zł do 4100 zł;
• lubelskie – od 600 zł do 4400 zł;
• lubuskie – od 345 zł do 4249,5 zł;
• małopolskie – od 800 zł do 5000 zł;
• mazowieckie – od 640 zł do 4700 zł;
• opolskie – od 790 zł do 3700 zł;
• podkarpackie – od 1100 zł do 3900 zł;
• podlaskie – od 762,6 zł do 4160 zł;
• pomorskie – od 900 zł do 3800 zł;
• śląskie – od 650 zł do 3950 zł;
• świętokrzyskie – od 900 zł do 4400 zł;
• warmińsko-mazurskie – od 899 zł do 3895,60 zł;
• wielkopolskie – od 600 zł do 4290 zł;
• zachodniopomorskie – od 890 zł do 4440 zł.

Powyższe przedziały cen obejmują wszystkie rodzaje węgla. Najniższe stawki dotyczą najczęściej miału węglowego, a najwyższe orzecha.

Ceny węgla ze względu na rodzaj

Ceny węgla w Polsce w 2023 r. o standardowych parametrach wynoszą średnio od 1200 do 2000 zł za tonę. Jednak jego poszczególne rodzaje sprzedawane są po różnych stawkach. Poniżej wyjaśniamy więc, jakie są ceny najpopularniejszych jego odmian, czyli ekogroszku, orzecha, kostki i miału węglowego.

Ekogroszek

Ceny ekogroszku o standardowych parametrach 22-23MJ, 8-25MM w składach zaczynają się od od 1610 zł za tonę, a kończą na stawce 2480 zł. W ramach zakupu preferencyjnego od gminy można jednak kupić ekogroszek w cenie już za około 1300 zł za tonę. Niewiele więcej trzeba zapłacić za ekogroszek extra premium 27-28MJ, 5-25MM – od 1650 do 2600 zł za tonę.

A ile kosztuje ekogroszek u największych dostawców, czyli w PGG i Tauronie? W sklepie PGG dostępne są dwa rodzaje tego produktu:

• Retopal Piast ekogroszek – cena za tonę od 1500 zł (produkt z KWK Piast-Ziemowit),
• Pieklorz Ekogroszek – cena za tonę od 1500 zł (produkt z KWK Chwałowice).

Z kolei Tauron proponuje aż pięć rodzajów ekogroszku w cenie od 1798,75 zł za tonę.

Chcąc kupić niewielką ilość opału, można udać się także do sklepu typu Castorama – ekogroszek w tej sieci kosztuje od 1,79 zł za kilogram, czyli od 35,88 zł za worek (mieści się w nim 20 kg).

Węgiel orzech

W składach budowlanych węgiel orzech oferowany jest w kilku odmianach. Jeśli chodzi o standardowy węgiel orzech cena za tonę wynosi od 1300 zł za produkt z Kazachstanu i od 1500 zł za produkt polski sprzedawany luzem.

W sklepie PGG cena za węgiel orzech jest nieco niższa ponieważ wynosi od 1200 zł za tonę. Dotyczy to wszystkich rodzajów tego opału, a więc tyle samo zapłacimy za Orzech Ziemowit i Piast z KWK Piast-Ziemowit, orzech z KWK Mysłowice-Wesoła, orzech z KWK Sośnica, a także z KWK ROW Jankowice i Rydułtowy.

W Castoramie węgiel orzech pakowany w worki 20 kg kosztuje natomiast 40,68 lub 54,98 zł w zależności od rodzaju.

Węgiel kostka

Ceny węgla typu kostka w składach budowlanych zaczynają się od 1200 zł za tonę. Duży wybór tego produktu w podobnych cenach oferuje też sklep PGG, w którym kupić można następujące jego rodzaje:

• Kostka Ziemowit – od 1270 zł za tonę,
• Kostka Piast – od 1370 zł za tonę,
• Kostka Mysłowice-Wesoła – od 1370 zł za tonę,
• Kostka Jankowice – od 1200 zł za tonę,
• Kostka Sośnica – od 1370 zł za tonę.

Miał węglowy

Najtańszym rodzajem węgla jest miał węglowy. Ceny tego opału sprzedawanego luzem w składach budowlanych wynoszą:

• miał 0-20 – cena od 345 zł za tonę,
• miał 0-30 – cena od 640 zł za tonę,
• miał 0-10 – cena od 750 zł za tonę,
• ekomiał – cena od 738 zł za tonę,
• ekomiał konfekcjonowany – cena od 1150 zł za tonę.

Od gminy w ramach zakupu preferencyjnego miał można natomiast kupić za cenę od 1000 zł za tonę. W dość atrakcyjnych cenach dostępny jest miał węglowy na OLX, ponieważ znaleźć można tu oferty już od kwoty 490 zł za tonę.

Prognozy cen węgla w 2023 i 2024

Według GUS średnia cena za tonę węgla w ubiegłym roku wyniosła 2329,03 zł. Jesienią 2023 r. jest już znacznie niższa, ponieważ u największego producenta węgla w Polsce opał można kupić już za około 1200-1500 zł za tonę.

Prognozy cen węgla na 2023 i 2024 rok również są optymistyczne. Dzięki wspomnianym wyżej dużym zapasom ceny w Polsce powinny utrzymać się na podobnym poziomie do końca okresu grzewczego. Oczywiście możliwe są nieznaczne wzrosty stawek z powodu wzmożonego popytu, jaki nastąpi już w październiku.

Warto też dodać, że węgiel na światowych rynkach od dłuższego czasu tanieje. W czerwcu 2023 r. spadki cen w portach węglowych w Amsterdamie czy w Antwerpii przebiły nawet psychologiczną barierę 100 USD za tonę, co zdarzyło się po raz pierwszy od ostatnich 2 lat. A to właśnie na podstawie tych cen ustala się indeks ARA, czyli wskaźnik europejskich cen surowca.

Polski rząd również nie przewiduje wzrostu cen węgla w najbliższym czasie. Dlatego też nie planuje wprowadzać dodatku węglowego, na jaki można było liczyć w poprzednim sezonie. Jak jednak stwierdziła minister Anna Moskwa: „gdyby do jakichś zaburzeń na tym rynku doszło – będziemy interweniować”.

Jakie są alternatywy dla węgla?

Jak wynika z raportu Polskiego Alarmu Smogowego, pomimo że węgiel w Polsce staniał od stycznia 2023 r. o około 24 proc., wykorzystywanie „kopciucha” wciąż jest jedną z najdroższych metod ogrzewania domu.

Przygotowany przez Porozumienie Branżowe na rzecz Efektywności Energetycznej i Polski Alarm Smogowy kalkulator kosztów ogrzewania pokazuje, które metody są tańsze. Dla przykładowego słabo ocieplonego domu o powierzchni 150 m2 zamieszkałego przez 4-osobową rodzinę, roczne koszty ogrzewania pomieszczeń i wody w zależności od metody wynoszą bowiem:

• olej opałowy – 19 100 zł,
• kopciuch na węgiel – 14 000 zł,
• ogrzewanie gazowe – 10 400 zł,
• pompa ciepła powietrzna z ogrzewaniem podłogowym – 9600 zł,
• pompa ciepła gruntowa z ogrzewaniem podłogowym – 8 300 zł.

Co ciekawe, we wszystkich przypadkach koszty ogrzewania można obniżyć niemal o połowę, ocieplając odpowiednio budynek.

Czy warto robić zapas węgla?

Polska Grupa Górnicza już podniosła ceny węgla pochodzącego z polskich kopalń o 100 zł. Podwyżka nie jest więc duża. Ceny w składach, gdzie sprzedawany jest także węgiel z importu, są jednak nieco wyższe. Jak też wspomnieliśmy wyżej, mogą one jeszcze nieznacznie wzrosnąć wraz z rozpoczęciem sezonu grzewczego, choć tak drastycznych podwyżek jak w zeszłym roku już raczej nie będzie.

Należy jednak pamiętać, że rynek jest dzisiaj nieprzewidywalny, choćby ze względu na toczącą się wojnę na Ukrainie. Na pewno więc z decyzją o zakupie opału lepiej nie zwlekać i już teraz zrobić zapas węgla na zimę. Wcześniej warto też dokładnie porównać ceny, ponieważ różnią się one u poszczególnych dostawców.

Cena węgla na składach a z cena kopalni

Szukając najtańszego węgla, warto w pierwszej kolejności wziąć pod uwagę zakup opału z polskich kopalń. Ceny węgla z kopalni bywają bowiem niższe od tych w składach opałowych o co najmniej 100-200 zł za tonę. Nie jest to jednak regułą, bo stosunkowo tani jest również węgiel z Kazachstanu.

Węgiel z kopalni można kupić bezpośrednio lub online. Pierwsza opcja jest korzystna jednak głównie dla mieszkańców Śląska. Należy bowiem pamiętać, że zakupiony opał trzeba jeszcze jakoś przetransportować. Koszty takiego transportu zorganizowanego we własnym zakresie mogą wynieść od kilkuset do ponad tysiąca złotych w zależności od odległości.

Kupując węgiel online na stronie PGG, można liczyć na takie same ceny surowca jak w kopalniach. Należy jednak pamiętać o limitach – dla klientów indywidualnych od marca 2023 r. wynosi on 5 ton. Tak zakupiony opał można odebrać osobiście z danej kopalni lub z jednego ze składów działających w ramach ogólnopolskiej sieci Kwalifikowanych Dostawców Węgla PGG. Aktualnie w każdym województwie działa co najmniej kilka takich składów, a ich listę można sprawdzić na stronie PGG.

Hurtowa sprzedaż węgla – jakie ceny?

Teoretycznie hurtowa sprzedaż węgla powinna zapewniać niższe ceny niż sprzedaż detaliczna. Czy faktycznie tak jest? Czy opłaca się zamówić większą ilość opału? W jednej z firm oferujących hurtową sprzedaż węgla cennik za ekogroszek o granulacji 8-25 m sprzedawany luzem zaczyna się od 1200 zł netto za tonę.

Z kolei dla klientów detalicznych firma proponuje ekogroszek w workach w cenie od 1660 zł netto za tonę. Cena hurtowa jest więc wyraźnie niższa i to nawet jeśli uwzględnimy dodatkowy koszt dla odbiorców hurtowych pakowania opału w worki 200 zł za tonę.