Ulga abolicyjna – ile zyskasz w 2023 roku

Ulga abolicyjna jest specjalną ulgą podatkową dla osób uzyskujących dochody za granicą, które mają obowiązek rozliczać PIT w Polsce.

Od 2021 roku zostały w niej wprowadzone istotne zmiany, w wyniku których maksymalnie odliczyć będzie można jedynie kwotę 1 360 zł.

Poniżej wyjaśniamy, na czym polega ulga abolicyjna, kogo dokładnie dotyczy i jak ją rozliczyć w świetle najnowszych przepisów.

Co to jest ulga abolicyjna i komu przysługuje?

Tak jak wyjaśniliśmy na początku, ulga abolicyjna jest ulgą stosowaną przy rozliczaniu podatku dochodowego przez osoby fizyczne, które uzyskały dochody z pracy za granicą. Chodzi tutaj jednak wyłącznie o osoby mające miejsce zamieszkania w Polsce i będące rezydentami podatkowymi na terenie RP, czyli takie, które:

• spędzają w naszym kraju minimum 183 dni w roku
• lub ich centrum interesów życiowych znajduje się w Polsce (czyli np. mają tutaj rodzinę, główne źródło dochodów itp.)

W praktyce z ulgi abolicyjnej korzystają zatem osoby, które nie mieszkają stale na emigracji, a tylko pracują za granicą np. sezonowo. Zgodnie z przepisami mają one obowiązek rozliczania się ze wszystkich swoich dochodów w polskim urzędzie skarbowym (nawet jeśli mają zarobki wyłącznie z pracy w innym kraju).

Ze względu na problem podwójnego opodatkowania (dochody uzyskiwane za granicą też są zazwyczaj obciążone lokalnym podatkiem dochodowym) stosowane są metody rozliczeń pozwalające uniknąć takiego zdublowanego obciążenia. Jedną z nich jest metoda wyłączenia z progresją, a drugą – metoda proporcjonalnego odliczenia (zaliczenia).

Ulga abolicyjna stosowana jest wyłącznie przy rozliczaniu tą drugą metodą, a więc proporcjonalnego odliczenia. Wprowadzono ją w celu wyeliminowania znacznych dysproporcji między wysokością podatku liczonym metodą zaliczenia w stosunku do wysokości podatku obliczanego metodą wyłączenia z progresją.

Jakie dochody dla ulgi abolicyjnej?

Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych ulgą abolicyjną objęte są dochody uzyskane z pracy za granicą z tytułu:

• umowy o pracę,
• umowy zlecenia,
• pracy nakładczej,
• spółdzielczego stosunku pracy,
• stosunku służbowego,
• działalności gospodarczej,
• z praw majątkowych w tytułu praw autorskich i pokrewnych z wykonywanej za granicą działalności artystycznej, literackiej, naukowej, oświatowej i publicystycznej.

W jaki sposób skorzystać z ulgi abolicyjnej?

Ulga abolicyjna może być zastosowana wyłącznie przy metodzie proporcjonalnego odliczenia. Polega ona na tym, że od podatku obliczonego wg polskiej stawki od łącznej sumy dochodów (uzyskanych w Polsce i za granicą) odlicza się kwotę równą podatkowi dochodowemu zapłaconemu w obcym kraju. Odliczyć można jednak wyłącznie tę część podatku obliczonego od łącznego przychodu, która przypada na dochód zagraniczny.

W rezultacie, jeśli wartość zapłaconego podatku zagranicznego przewyższa wartość podatku należnego do zapłaty w Polsce, to polski podatek nie podlega zapłacie. Jeśli natomiast jest ona niższa, należy obliczyć ulgę abolicyjną, która obniży wartość podatku.

W tym celu należy ustalić wysokość podatku metodą zwolnienia z progresją. Różnica między wysokością podatku obliczonego metodą proporcjonalnego odliczenia a podatkiem obliczonym metodą zwolnienia z progresją jest ulgą abolicyjną.

Od 2021 roku obowiązuje jednak limit ulgi i wynosi on 1360 zł. Jeśli więc przy rozliczeniu PIT za 2021 okaże się, że podatek naliczony za granicą będzie niższy niż podatek polski, odliczyć będzie można maksymalnie 1360 zł.

Rozliczenie dochodów zagranicznych według metody wyłączenia z progresją

Metodę wyłączenia z progresją stosuje się w przypadku jeżeli podatnik osiągnął w danym roku dochody zwolnione z opodatkowania na podstawie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz dochody podlegające opodatkowaniu w Polsce na ogólnych zasadach (według skali podatkowej). W tym przypadku podatek oblicza się w następujący sposób:

• sumuje się wszystkie dochody (uzyskane w Polsce i za granicą),
• oblicza się podatek od powyższej sumy dochodów według skali podatkowej,
• ustala się stopę procentową (stawkę podatkową) wg wzoru: obliczony podatek wg skali dzieli się przez sumę dochodów i mnoży przez 100%,
• za pomocą uzyskanej stopy procentowej oblicza się podatek od dochodu krajowego.

Przypomnijmy, że w tej metodzie nie ma zastosowania ulga abolicyjna.

Ulga abolicyjna – jakie kraje?

Ulga abolicyjna może być zastosowana wyłącznie w przypadku uzyskiwania dochodów w kraju, z którym Polska ma podpisaną umowę o rozliczaniu na podstawie metody proporcjonalnego odliczenia oraz w kraju, z którym nie mamy nie żadnej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

W praktyce więc ulgę abolicyjną można zastosować, zarabiając m.in. w Austrii, Australii, Danii, Belgii, Finlandii, Holandii, Islandii, Irlandii, Izraelu, Japonii, Kanadzie, na Litwie, w Norwegii, Nowej Zelandii, Portugalii, Rosji, Słowacji, Słowenii, Wielkiej Brytanii, USA oraz w Zjednoczonych Emiratach Arabskich.

Ulga abolicyjna na przykładzie – jak obliczyć

Zastosowanie ulgi abolicyjnej najlepiej wyjaśnić na konkretnym przykładzie.

Załóżmy, że w 2021 roku uzyskałeś dochody w wysokości 70 000 zł pracując za granicą w kraju, z którym Polska ma umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania opierającą się o metodę odliczenia proporcjonalnego.

W Polsce natomiast zarobiłeś 10 000 zł. Za granicą pobrano także od Twoich dochodów podatek w wysokości 8 000 zł.

• podatek dochodowy w PIT wyniesie 13 600 zł (17% z 80 000 zł),
• podatek zapłacony za granicą – 8 000 zł,
• podatek do zapłaty w Polsce po zastosowaniu metody odliczenia proporcjonalnego: 13 600 zł – 8 000 zł = 5600 zł
• podatek do zapłaty w Polsce po zastosowaniu metody zwolnienia z progresją: dochód polski x (podatek od całości/dochód z obu krajów x 100%) = 10 000 zł (13 600 zł / 80 000 zł x 100%) = 10 000 x 17% = 1700 zł
• Ulga abolicyjna wg starych zasad wynosi: 5600 zł – 1700 zł = 3900 zł
• Ulga abolicyjna wg zasad od 2021 roku wynosi: 1360 zł.

W przykładzie nie uwzględniliśmy innych odliczeń np. z tytułu wolnej kwoty od podatku, czy składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, a także innych przysługujących ulg podatkowych.

Ile możesz zyskać korzystając z ulgi?

Powyższy przykład pokazuje, że ulga abolicyjna rozliczana za 2021 rok przyniesienie znacznie mniej oszczędności niż w latach poprzednich. Stratne będą głównie osoby uzyskujące dochody w krajach o niskim podatku dochodowym lub w ogóle nie stosujące takiego podatku (np. ZEA).

Eksperci twierdzą, że większość pracowników zagranicznych rozliczających się w Polsce będzie musiała odprowadzić jakiś podatek do polskiego urzędu skarbowego – w latach poprzednich w wielu przypadkach udawało się go natomiast całkowicie uniknąć.

Kiedy nie można skorzystać z ulgi abolicyjnej?

Z ulgi abolicyjnej nie można skorzystać na przykład przy rozliczaniu dochodów z Niemiec, Włoch, Francji, Hiszpanii, czy Szwecji – w tym przypadku podatek należy rozliczyć PIT metodą wyłączenia z progresją. Nie można też jej zastosować w przypadku uzyskania dochodów w kraju uznawanym za raj podatkowy.

Ulgą nie są objęte też wszystkie przychody np. z tytułu emerytur, rent, najmu, czy też zbycia nieruchomości.