Jak sprawdzić, czy jestem ubezpieczony – możliwe opcje

Ubezpieczenia społeczne są specyficznym rodzajem zabezpieczenia, za które zasadniczo nie zawsze jesteś odpowiedzialny wyłącznie we własnym zakresie. Bardzo często to po stronie Twojego pracodawcy albo innej instytucji istnieje obowiązek zgłoszenia Cię do ubezpieczeń i opłacania składek – w całości lub części. Jeżeli chcesz mieć pewność, że ze stanem Twojego ubezpieczenia w ZUS wszystko w porządku, wiedz, że istnieje kilka sposobów na zapoznanie się z istotnymi w tej kwestii informacjami. Szczegóły w artykule.

Dlaczego warto sprawdzać, czy jest się ubezpieczonym?

Choć konstytucja gwarantuje każdemu Polakowi prawo do ochrony jego zdrowia, świadczenia finansowane ze środków publicznych mogą okazać się w niektórych sytuacjach niedostępne.

Jeżeli na Twoje konto w ZUS nie są odprowadzane odpowiednie składki, nie możesz bezpłatnie korzystać ze świadczeń medycznych:

• umawiać wizyty u lekarzy,
• otrzymywać częściową lub całościową refundację recept,
• przechodzić zabiegi, operacje czy rekonwalescencję szpitalną.

Każdy obywatel powinien znać swoją sytuację ubezpieczeniową, by mieć pewność, że w momencie wypadku, choroby czy nieszczęśliwego zdarzenia, otrzyma potrzebną pomoc, za którą nie będzie musiał dodatkowo płacić.

Gdzie można sprawdzić stan swojego ubezpieczenia?

W Polsce za ubezpieczenie zdrowotne odpowiada NFZ, czyli Narodowy Fundusz Zdrowia. Środki wpływające do funduszu są jednak finansowane ze składek ZUS, czyli Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

To oznacza, że by sprawdzić status swojego ubezpieczenia, możesz zwrócić się do obu instytucji. Zarówno NFZ, jak i ZUS udostępniają pewne narzędzia, które pozwalają zaznajomić się ze swoją sytuacją ubezpieczeniową.

Jak sprawdzić, czy jestem ubezpieczony w NFZ?

Sprawdzenie, czy obejmują Cię wszystkie świadczenia finansowane ze środków publicznych, jest możliwe na kilka sposobów. W artykule opisujemy trzy, które są najpopularniejsze i najprostsze.

Sprawdzenia stanu ubezpieczenia w NFZ można dokonać:

1. Poprzez PUE ZUS, czyli Platformę Usług Elektronicznych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych;
2. Poprzez IKP, czyli Internetowe Konto Pacjenta (platforma, która w 2021 roku zastąpiła ZIP – Zintegrowany Informator Pacjenta);
3. Za pośrednictwem eWUŚ, czyli Elektronicznej Weryfikacji Uprawnień Świadczeniobiorców;

Jak sprawdzić, czy jestem ubezpieczony w ZUS (PUE)?

Aby sprawdzić informacje o ubezpieczeniu na Platformie Usług Elektronicznych (PUE), należy mieć ukończone 13 lat. W większości przypadków wystarczy urządzenie z dostępem do internetu, jednak niektórzy muszą rejestrować się osobiście w placówce ZUS-u.

Rejestracja do PUE ZUS

By zarejestrować swój indywidualny profil, należy wejść na stronę www.zus.pl i wybrać zakładkę „Zarejestruj w PUE”.

Rejestracja zdalna jest możliwa jeśli posiadasz:

• profil zaufany lub dowolną metodę identyfikacji, która jest dostępna na login.gov.pl;
• kwalifikowany podpis elektroniczny;
• konto w banku, które świadczy usługę potwierdzenia tożsamości.

Jeżeli możesz wybrać jedną z powyższych opcji, wystarczy, że w kolejnym kroku wypełnisz i wyślesz formularz rejestracyjny. W przeciwnym wypadku będziesz musiał potwierdzić swoją tożsamość osobiście w placówce ZUS, w ciągu 7 dni od daty uzupełnienia dokumentu.

Na koniec wybierasz kanał komunikacji – e-mail lub telefon i ustalasz hasło do swojego profilu.

Po otrzymaniu indywidualnego loginu (mailowo lub telefonicznie – w zależności od tego, na który kanał się zdecydowałeś), możesz logować się na swoje konto.

Informacje w PUE ZUS

Panel ubezpieczonego umożliwia zweryfikowanie wszystkich informacji, które ZUS gromadzi na Twój temat, w związku ze zgłoszeniem Cię przez pracodawcę, zleceniodawcę czy członka rodziny do ubezpieczeń społecznych.

Po zalogowaniu do konta w PUE wybierz zakładkę „Ubezpieczony”, a Twoim oczom ukaże się boczne menu, które prowadzi do poszczególnych danych na Twój temat.

• W zakładce „Moje dane” możesz sprawdzić, czy Twój płatnik zgłosił Cię do ubezpieczenia, wykorzystując prawidłowe informacje osobowe;
• W zakładce „Ubezpieczenia i płatnicy” odnajdziesz 3 rodzaje danych:

1. Ubezpieczenia, do których zostałeś zgłoszony wraz z okresami, których dotyczy ubezpieczenie.
2. Nazwy podmiotów, które zgłosiły Cię do ubezpieczeń jako płatnicy.
3. Przerwy w opłacaniu składek oraz kwoty, rodzaje i okresy wypłaty świadczeń.

• W zakładce „Dane o ubezpieczeniu zdrowotnym” zweryfikujesz informacje dotyczące przynależności do NFZ, nazwę Twojego oddziału funduszu oraz datę, z którą zostałeś objęty ubezpieczeniem zdrowotnym.

Czy można sprawdzić stan ubezpieczenia w IKP?

IKP to Internetowe Konto Pacjenta, które kilka lat temu zastąpiło Zintegrowany Informator Pacjenta.

By uzyskać dostęp do IKP, należy wykorzystać:

• login i hasło do ZIP;
• profil zaufany;
• bankowość internetową;
• e-dowód.

Internetowe Konto Pacjenta pozwala sprawdzić wszystkie dane dotyczące:

• składek odprowadzonych na ubezpieczenie zdrowotne;
• okresu obowiązywania ubezpieczenia;
• historii przebytego leczenia;
• archiwalnych i obecnych recept;
• zwolnień lekarskich;
• skierowań do specjalistów czy na badania.

Jak sprawdzić, czy jestem ubezpieczony w eWUŚ?

Elektroniczna Weryfikacja Uprawnień Świadczeniobiorców (eWUŚ) jest systemem sprawdzającym prawa pacjentów do korzystania z publicznej służby medycznej. Do systemu mają dostęp wszyscy pracownicy ochrony zdrowia – zarówno w sektorze publicznym, jak i prywatnym.

Dzięki temu udając się do dowolnej placówki medycznej i podając swój PESEL oraz okazując dokument tożsamości ze zdjęciem, możesz poprosić o weryfikację swojego profilu i posiadanego ubezpieczenia.

EWUŚ zawiera aktualne dane zaczerpnięte z platform należących do ZUS i KRUS. Jest aktualizowany każdego dnia.

Brak ubezpieczenia i możliwe konsekwencje

Co zrobić w sytuacji, kiedy jesteś przekonany o swoim prawie do świadczeń, podczas gdy dane z EWUŚ zaprzeczają temu, że ktokolwiek zgłosił Cię do ubezpieczenia?

Jeśli spotkasz się (u lekarza lub podczas badań) z brakiem potwierdzenia uprawnień do świadczeń publicznych, możesz przedstawić dokument potwierdzający prawo do korzystania ze świadczeń.

Na przykład:

• legitymację emeryta/rencisty;
• zaświadczenie z miejsca pracy, potwierdzające obecne zatrudnienie;
• legitymację studencką.

Jeżeli nie masz przy sobie żadnego dokumentu, który zgodnie z regulacjami może potwierdzić uprawnienie do świadczeń, możesz złożyć specjalne oświadczenie na druku, który dostępny jest w tego typu placówkach.

Wskazujesz w nim podstawę prawną do korzystania z publicznej opieki zdrowotnej i otrzymujesz potrzebne świadczenia. Jeżeli jednak w toku działań wyjaśniających okaże się, że poświadczyłeś nieprawdę, będziesz musiał zwrócić pieniądze za działania medyczne, które wykonano.

Brak potwierdzenia ze strony EWUŚ, w przypadku ewidentnego prawa do świadczeń, powinien wiązać się z Twojej strony z wyjaśnieniem całej sytuacji u Twojego płatnika.

W przypadku:

• Osób zatrudnionych – jest to pracodawca;
• Emerytów lub rencistów – jest to bezpośrednio ZUS;
• Osób uczących się – szkoła;
• Osób bezrobotnych – właściwy urząd pracy.