Emerytura po mężu — wszystko, co musisz wiedzieć

Jak podaje Zakład Ubezpieczeń Społecznych, średnie emerytury mężczyzn są w Polsce wyższe niż średnie emerytury kobiet.

Każda emerytka, powinna więc zdawać sobie sprawę z faktu, że w przypadku śmierci współmałżonka, można zastąpić swoje miesięczne świadczenie znaczną częścią emerytury zmarłego. Jak to zrobić i dla kogo rząd przewidział takie rozwiązanie? O tym poniżej.

Komu przysługuje emerytura po mężu?

Emerytura po mężu to inaczej renta rodzinna, która przysługuje m.in. żonie zmarłego, jeśli świadczenie, które sama dotychczas otrzymywała, jest niższe niż kwota ewentualnej renty.

Pobieranie zarówno swojej emerytury, jak i renty rodzinnej, jest niemożliwe, a więc każda owdowiała osoba z prawem do emerytury po współmałżonku, jest zmuszona dokonać wyboru między tymi świadczeniami. Jeżeli nie zrobi tego osobiście, decyzję podejmie za nią ZUS.

Jeśli renta wyliczona od kwoty emerytury osoby zmarłej będzie wyższa od dotychczasowego świadczenia emerytalnego – Zakład Ubezpieczeń Społecznych automatycznie zacznie wypłacać rentę.

O rentę rodzinną po zmarłym, oprócz współmałżonków ubiegać mogą się także:

• Dzieci (uczące się) do 18 roku życia;
• Dzieci, które ukończyły 18 lat, ale posiadają orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy.

Żona dziedziczy emeryturę po mężu — kiedy?

Członkowie rodziny mogą starać się o rentę rodzinną zwaną „odziedziczeniem emerytury” po śmierci żony, męża, matki lub ojca, jeśli za życia spełniała ona jeden z warunków:

1. Otrzymywała emeryturę;
2. Otrzymywała rentę;
3. Pobierała zasiłek przedemerytalny;
4. Otrzymywała emeryturę pomostową;
5. Pobierała przedemerytalne świadczenie nauczycielskie.

By móc pobierać rentę rodzinną, żyjący współmałżonek również musi spełniać pewne kryteria.

Warunki otrzymania emerytury po mężu

Aby wdowa mogła pobierać rentę rodzinną z tytułu śmierci męża, musi spełniać choć jedno z wymagań:

• Mieć ukończone 50 lat, lub ukończyć 50 rok życia w ciągu 5 lat od momentu śmierci ślubnego;
• Posiadać udokumentowaną niezdolność do wykonywania pracy;
• Wychowywać co najmniej jedno dziecko, które nie ukończyło 16 roku życia lub co najmniej jedno uczące się dziecko, które nie ukończyło 18 roku życia;
• Wychowywać co najmniej jedno dziecko z trwałą niepełnosprawnością.

O jakich kwotach mowa? Wszystko zależy od tego, ile otrzymywał zmarły małżonek. Żona może pobierać pewien procent tego świadczenia.

Emerytura po mężu — ile procent dostaje żona?

Renta rodzinna nigdy nie wynosi 100% wartości emerytury zmarłego. Jej wysokość zależy od tego, ile osób w rodzinie ma prawo do otrzymywania świadczenia.

• 1 osoba ubiegająca się o rentę rodzinną otrzyma 85% miesięcznej kwoty emerytury zmarłego współmałżonka lub rodzica;
• 2 osoby ubiegające się o rentę rodzinną otrzymają 90% miesięcznej kwoty emerytury zmarłego;
• 3 osoby (lub więcej) ubiegające się o rentę rodzinną otrzymają 95% miesięcznej kwoty emerytury zmarłego.

Każda z uprawnionych osób otrzyma równą część z przyznanej puli, a jeśli sama miała prawo do emerytury – renta rodzinna zastąpi dotychczasowe świadczenie.

Jednocześnie przepisy regulujące kwestię opisywanego świadczenia przewidują minimalną kwotę gwarantowaną renty rodzinnej. Wynosi ona 1 100 zł. Nawet jeśli zgodnie z wyliczeniami, osoby z prawem do renty rodzinnej miałyby otrzymywać niższe wypłaty środków z ZUS, kwoty zostają wyrównane do obowiązującego minimum.

Jak otrzymać emeryturę po zmarłym mężu?

Formalności, które czekają wdowy ubiegające się o rentę rodzinną po zmarłym, to:

1. Wypełnienie wniosku o przyznanie renty;
2. Skompletowanie dokumentacji:

• Skróconego odpisu aktu małżeństwa;
• Dokumentów potwierdzających datę urodzenia i śmierci współmałżonka;
• Dokumentu potwierdzającego datę urodzenia osoby z prawem do renty;
• Ewentualnych aktów urodzenia dzieci, zaświadczeń o stanie zdrowia, uczęszczaniu do szkoły czy niezdolności do pracy.
• Ewentualnego oświadczenia o pozostawaniu we wspólności małżeńskiej lub sądowym ustaleniu prawa do alimentów.

3. Złożenie kompletnej aplikacji do ZUS (lub KRUS).

Wypłata świadczenia nastąpi w kolejnym miesiącu po dniu rozpatrzenia wniosku, jednak do jej naliczenia wykorzystany zostanie moment uzyskania prawa do renty rodzinnej.

Emerytura po mężu — nowe zasady

Opisany wyżej proces jest obecnie w pełni aktualny, jednak możliwe, że w najbliższym czasie doczekamy zmian na tym polu. Do sejmu trafił bowiem projekt ustawy „Renta wdowia”, który zakłada, że współmałżonek zmarłej osoby, w momencie śmierci ślubnego, nabędzie prawo do „odziedziczenia emerytury”, zachowując jednocześnie swoje własne świadczenie.

Projekt Lewicy ma polegać na możliwości wyboru między dwiema opcjami:

• zachowaniem własnej emerytury i dodaniem do niej połowy świadczenia po małżonku,
• wyborem emerytury małżonka i dodaniem do niej połowy wartości własnego świadczenia z ZUS.

Pytania

Poniżej znajdziesz odpowiedzi na najważniejsze pytania dotyczące emerytur po zmarłym współmałżonku.