Czy można mieszkać bez meldunku? Jaka kara za brak meldunku w 2023

Odkąd z dowodów osobistych zniknęły dane adresowe, wiele osób zastanawia się, czy meldunek jest obowiązkowy. Tym bardziej że od wielu lat politycy zapowiadali zniesienie konieczności posiadania adresu zameldowania.

Niestety jak dotąd nie doszło do zmian w prawie, a więc z punktu widzenia aktualnych przepisów każdy z nas powinien się zameldować na pobyt stały lub czasowy.

Co to jest adres zameldowania?

Adres zameldowania to inaczej miejsce naszego pobytu, które widnieje w rejestrze mieszkańców prowadzonym przez daną gminę. Taki adres powinniśmy zgłosić do lokalnego urzędu najpóźniej do 30 dnia po przybyciu na nowe miejsce.

Teoretycznie więc adres zameldowania powinien pokrywać się z naszym adresem zamieszkania. Z punktu widzenia prawa oba pojęcia figurują jednak w oddzielnych aktach prawnych – adres zamieszkania jest zdefiniowany w Kodeksie cywilnym, natomiast zameldowania w prawie administracyjnym.

Czy meldunek jest obowiązkowy?

W Polsce każda osoba mieszkająca na terenie naszego kraju ma obowiązek meldunkowy. Dotyczy to zarówno obywateli RP, jak i cudzoziemców. Obowiązek ten wynika wprost z przepisów, ponieważ jest sformułowany w art. 24 ustawy o ewidencji ludności z dnia 24 września 2010 roku.

Co ciekawe, brak meldunku nie jest obarczony żadną sankcją. Jeśli więc nie dopełnisz takiego obowiązku, nie musisz się obawiać mandatu, ani żadnej innej kary.

Na czym polega obowiązek meldunkowy?

Z formalnego punktu widzenia obowiązek meldunkowy dotyczy aż czterech czynności:

• zameldowania się w miejscu pobytu stałego lub czasowego (gdy jest to miejsce, w którym przebywamy dłużej niż 3 miesiące),
• wymeldowania się z miejsca pobytu stałego lub czasowego,
• zgłoszenia wyjazdu za granicę,
• zgłoszenia powrotu z wyjazdu z zagranicy.

Tak jak wspomnieliśmy wyżej, każdy z nas powinien się zameldować w danej gminie w ciągu 30 dni od momentu zmiany miejsca pobytu. Jednocześnie możemy mieć 2 adresy zameldowania – jeden stały i drugi tymczasowy, natomiast nie jest możliwe posiadania dwóch meldunków stałych lub dwóch czasowych.

Warto też wyjaśnić ważną kwestię – zameldować się musimy nie tylko w mieszkaniu, które do nas należy, ale także w lokalu wynajmowanym.

Meldunek a dowód osobisty

Od 1 marca 2015 roku wszystkie nowo wydawane dowody osobiste nie zawierają informacji o adresie zameldowania.

Właśnie z tego względu wiele osób sądzi, że nie istnieje obowiązek meldunkowy. Tym bardziej że składając wniosek o wydanie dowodu osobistego, nie trzeba podawać adresu zameldowania.

W formularzu jest jedynie rubryka dotycząca „danych kontaktowych osoby składającej wniosek”, w której należy uzupełnić informacje na temat adresu do korespondencji.

Jak widać, urzędy zdają sobie sprawę, że wiele osób ma miejsce zamieszkania zupełnie inne niż adres zameldowania. Są to choćby studenci, czy osoby migrujące za pracą do innych miejscowości.

Bardzo często w takich sytuacjach zmienia się miejsce pobytu nawet co kilka miesięcy, dlatego też każdorazowa zmiana meldunku wydaje się dość kłopotliwa i najczęściej jest przez takie osoby po prostu niepraktykowana.

Czy w takim razie meldunek jest w ogóle do czegoś potrzebny?

Tak wygląda wzór nowego dowodu osobistego – nie ma na nim adresu zameldowania

Do czego może być potrzebny meldunek?

Meldować musimy się głównie dla celów ewidencyjnych i administracyjnych. Na podstawie danych o meldunkach planuje się obwody szkolne, przygotowuje listy wyborców, a także opracowuje działania z zakresu bezpieczeństwa publicznego.

W życiu codziennym jednak coraz rzadziej spotkasz się z wymogiem podania adresu zameldowania. Nie jest on już np. potrzebny do wzięcia udziału w wyborach. Od 2018 roku obowiązuje bowiem rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, które umożliwia osobom bez meldunku dopisanie się do listy wyborców w wybranej gminie.

Meldunek nie jest także potrzebny do wypełnienia obowiązku podatkowego. Zgodnie z przepisami urzędem skarbowym właściwym do złożenia zeznania podatkowego jest bowiem urząd określany według miejsca zamieszkania lub pobytu w ostatnim dniu roku podatkowego.

Adresu zameldowania nie musisz podawać także przy składaniu wniosku o wydanie prawa jazdy, ani przy rejestracji samochodu (wystarczy adres zamieszkania).

Meldunek może być potrzebny jednak przy zawieraniu umów o pracę i umów cywilnoprawnych, ponieważ z reguły jest on wymagany przez ZUS. Właśnie dlatego trzeba go podać także we wniosku ZUS ZUA przy zgłoszeniu do ubezpieczenia. Nie jest on natomiast wymagany przy rejestracji działalności gospodarczej w CEIDG.

Adres zameldowania wciąż widnieje w wielu formularzach bankowych, które należy wypełnić przy ubieganiu się o kredyt lub zakładaniu konta bankowego.

Meldunek a wzięcie pożyczki

Chcąc skorzystać z kredytu lub pożyczki, należy najpierw złożyć wniosek o finansowanie, w którym konieczne jest podanie wielu danych, również adresowych.

Czy jednak do wzięcia pożyczki wymagany jest adres zameldowania? Jak się okazuje nie zawsze. Wszystko zależy od pożyczkodawcy. Banki z reguły chcą poznać zarówno nasz adres zameldowania, jak i ten zamieszkania.

Nieco inaczej do sprawy podchodzą natomiast firmy pożyczkowe oferujące chwilówki online. W ich przypadku najczęściej wystarczy wpisać w formularzu wniosku dane z dowodu osobistego (numer dokumentu i PESEL) oraz stały adres zamieszkania.

Oświadczenie dotyczące miejsca zameldowania – kto może wymagać?

Meldunek wymagają dzisiaj głównie dwa urzędy – ZUS oraz urząd pracy. To właśnie w tych instytucjach petenci muszą najczęściej złożyć oświadczenie o adresie zameldowania lub zamieszkania.

Zaświadczenie o meldunku jest zwłaszcza potrzebne przy rejestracji osoby bezrobotnej – szczególnie gdy dotyczy to cudzoziemca.

Przy okazji warto wspomnieć, że cudzoziemcy nie muszą już mieć meldunku, żeby otrzymać numer PESEL. Zostanie im on nadany po złożeniu stosownego wniosku w urzędzie gminy.

Czy warto mieć adres zameldowania?

Choć przepis mówiący o obowiązku meldunkowym wciąż istnieje, w praktyce jest martwy. Nasze przykłady pokazały, że w zasadzie bez adresu zameldowania można załatwić większość spraw, również tych urzędowych.

Czy zatem warto się meldować w miejscu stałego lub czasowego pobytu? Z pewnością nie zaszkodzi, a być może okaże się pomocne w najmniej spodziewanym momencie.

Samo załatwienie formalności meldunkowych jest dzisiaj proste i bezpłatne, więc choćby z tego względu warto je dopełnić.

Jak się zameldować przez internet?

Jeśli chcesz się zameldować na pobyt stały lub czasowy, możesz to zrobić w urzędzie gminy bądź przez Internet.

Ten drugi sposób jest zdecydowanie szybszy i łatwiejszy, dlatego wyjaśniamy, na czym polega.

Do dopełnienia formalności online potrzebny Ci będzie profil zaufany, a także skan dokumentu potwierdzającego Twoje prawo do mieszkania w danym lokalu np. aktu własności mieszkania, odpisu z księgi wieczystej, czy umowy najmu wraz z oświadczeniem właściciela mieszkania o Twoim prawie do pobytu.

Aby zameldować się online, wystarczy wykonać następujące czynności:

1. Przejdź na ten adres
2. Kliknij przycisk „Zamelduj się”
   
3. Zaloguj się do profilu zaufanego.
   
4. Wybierz rodzaj zameldowania – czy na pobyt stały, czy czasowy oraz kogo chcesz zamledować
   
5. Następnie podaj dane adresowe nowego miejsca zamieszkania
   
6. Dołącz wymagane dokumenty, o których pisaliśmy wyżej.
   
7. Wybierz, w jaki sposób chcesz otrzymać zaświadczenie o zameldowaniu. Najlepszym wyborem będzie skrzynka ePUAP
   
8. W ostatnim kroku sprawdź podane dane. Jeżeli wszystko się zgadza, podpisz wniosek o meldunek drogą elektroniczną.

Jeśli złożysz kompletny wniosek, otrzymasz od razu meldunek. Jedynie w wyjątkowych przypadkach możesz zostać wezwany do przedstawienia w urzędzie oryginalnych dokumentów lub uzupełnienia innych braków formalnych.