Alimenty na dziecko – jak uzyskać

O alimenty na dziecko ubiega się zazwyczaj rodzic, który po rozstaniu ze współmałżonkiem podejmuje się samodzielniej opieki nad dzieckiem. Praktyka pokazuje, że wnioskującą osobą o alimenty jest dużo częściej matka, która upomina się o środki na utrzymanie dziecka od jego ojca.

Wynika to z prostej przyczyny – sądy w Polsce w większości przypadków opiekę nad dzieckiem po rozwodzie rodziców przyznają właśnie matce. Poniżej wyjaśniamy, kiedy w ogóle alimenty na dziecko się należą i jak się o nie ubiegać.

Od kogo dziecko może otrzymywać alimenty?

Obowiązek alimentacyjny na rzecz dziecka określony jest w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym w art. 133. Zgodnie z treścią tego przepisu, rodzice dziecka są zobowiązani do świadczeń alimentacyjnych na jego rzecz, jeśli nie jest ono w stanie samodzielnie się utrzymać. Wyjątkiem są sytuacje, gdy dziecko ma majątek, który wystarczyłby na pokrycie kosztów utrzymania lub gdy np. rodzice są w niedostatku.

Z przepisów wynika dość oczywisty wniosek, że alimenty przysługują wszystkim dzieciom niepełnoletnim. Tak naprawdę przysługują one również dzieciom pełnoletnim, które wciąż się uczą bądź studiują, co uniemożliwia im podjęcie pracy zarobkowej.

Do utrzymania dziecka zobowiązani są biologiczni rodzice wskazani w akcie urodzenia dziecka – nie jest ważne, czy są małżeństwem, byłym małżeństwem, czy w ogóle kiedykolwiek byli parą.

W wyjątkowych sytuacjach można ubiegać się również o alimenty od dziadków dziecka – na przykład gdy rodzice dziecka nie są w stanie łożyć na jego utrzymanie lub gdy nie żyją.

Kiedy i jak ubiegać się o alimenty na dziecko?

Warto wiedzieć, że alimenty na dziecko są zwykle zasądzane już podczas sprawy rozwodowej. Wyrok sądowy orzekający o rozwodzie rodziców określa zakres władzy i opieki rodzicielskiej rodziców nad dzieckiem oraz wysokość ponoszonych przez nich kosztów na utrzymanie i wychowanie dziecka.

Osobny pozew o alimenty składają zwykle osoby niebędące nigdy w związku małżeńskim z drugim rodzicem dziecka. Najczęściej chodzi o sytuacje, gdy jeden z rodziców od początku nie chce stworzyć związku z drugim rodzicem ani podjąć się opieki nad dzieckiem. Wówczas rodzic, pod którego opieką pozostaje dziecko, nie ma innego wyjścia, jak zmusić drugiego rodzica do uczestniczenia w kosztach utrzymania dziecka poprzez wyrok sądowy.

Pozew o alimenty na dziecko

Aby uzyskać alimenty od rodzica dziecka, należy złożyć przeciwko niemu pozew do sądu. Powinien to zrobić opiekun prawny małoletniego dziecka, który w tym przypadku wnosi pozew w jego imieniu (tylko dziecko pełnoletnie podpisuje się pod pozwem osobiście i może w ogóle samodzielnie złożyć pozew o alimenty przeciwko swoim rodzicom).

Pozew należy złożyć w sądzie rejonowym właściwym miejscowo dla miejsca zamieszkania dziecka lub osoby pozwanej.

Co powinno znaleźć się w treści pozwu o alimenty?

Pozew o alimenty powinien zawierać kilka bardzo ważnych elementów:

• dane powoda (dziecka) i osoby go reprezentującej (opiekuna prawnego),
• dane pozwanego (rodzica, od którego żąda się alimentów),
• wartość przedmiotu sporu – jest to suma rocznych alimentów, o jakie się wnosi w pozwie,
• treść pozwu (wniosek o zasądzenie alimentów na rzecz dziecka w określonej wysokości od pozwanego),
• uzasadnienie pozwu (należy tutaj przedstawić sytuację finansową dziecka i jego opiekuna prawnego, potrzeby finansowe związane z utrzymaniem i wychowaniem dziecka, a także wykazać, że pozwany rodzic nie uczestniczy w tych kosztach bądź uczestniczy w zbyt małym zakresie),
• załączniki (do pozwu zwykle dołącza się akt urodzenia dziecka, ewentualne orzeczenie sądowe o rozwodzie, dokumenty związane z sytuacją finansową opiekuna prawnego dziecka np. zaświadczenie o zarobkach lub PIT za ostatni rok).

Warto pamiętać, że złożenie w sądzie pozwu o alimenty jest zwolnione z opłat sądowych. Ewentualne koszty należy ponieść wyłącznie w przypadku oddalenia powództwa, a także jeśli chce się skorzystać z pomocy adwokata.

Uzyskanie orzeczenia sądowego zasądzającego alimenty na dziecko zwykle nie jest trudne. Dużo trudniejsze okazuje się wyegzekwowanie zasądzonych kwot od pozwanego rodzica – dlatego sprawy o alimenty bardzo często trafiają do komornika.