Umowa na czas określony – co oznacza i kiedy się stosuje?

Umowa na czas określony jest jednym z podstawowych rodzajów umów zawieranych między pracodawcą a pracownikiem, jakie przewiduje Kodeks pracy. Ze względu na z góry określony termin jej trwania uznawana jest za nieco mniej korzystną niż umowa na czas nieokreślony.

Sprawdź, jakie są zasady zawierania umowy na czas określony, jakie są jej zalety i wady, a także jak długo można być zatrudnionym na jej podstawie u jednego pracodawcy.

Co to jest umowa na czas określony?

Jak sama nazwa wskazuje, umowa na czas określony zwierana jest na konkretny termin. Jest to więc umowa terminowa, a nie bezterminowa jak umowa na czas nieokreślony. Oba rodzaje umów reguluje Kodeks pracy (art. 25) i tak naprawdę poza czasem ich trwania oraz sposobem rozwiązywania niewiele je od siebie różni.

Warto tutaj na chwilę się zatrzymać i przypomnieć, jakie są podstawowe rodzaje umów zawieranych między pracownikiem a pracodawcą. Najogólniej można je podzielić według przepisów, na których podstawie są one formułowane:

• według Kodeksu pracy – są to: umowa na czas nieokreślony, na czas określony oraz na okres próbny; wszystkie te umowy zapewniają pracownikom określony zakres praw (np. do wynagrodzenia, urlopu wypoczynkowego, czy macierzyńskiego), ale i wiążą się z określonymi obowiązkami wobec pracodawcy,
• według Kodeksu cywilnego – są to tzw. umowy cywilnoprawne np. zlecenia i o dzieło, które mają znacznie mniej sformalizowany charakter i przede wszystkim nie zapewniają pracownikowi żadnych przywilejów wynikających z Kodeksu pracy.

Umowa na czas określony jest dość często proponowana nowo zatrudnianym osobom, ponieważ pracodawcom łatwiej ją rozwiązać niż umowę na czas nieokreślony np. z pracownikiem niespełniającym oczekiwań. Jeśli więc właśnie ubiegasz się posadę w jakiejś firmie, z dużym prawdopodobieństwem zostanie Ci zaproponowana właśnie taka umowa lub umowa na czas próbny.

Jak przebiega podpisanie umowy?

Podobnie jak każda umowa o pracę, także ta na czas określony musi być zawarta na piśmie i to jeszcze przed rozpoczęciem wykonywania przez pracownika obowiązków zawodowych.

Co do zasady, treść takiej umowy musi określać:

• czas trwania umowy (najczęściej wskazuje się konkretną datę jej rozpoczęcia i ustania),
• termin rozpoczęcia stosunku pracy (nie zawsze pokrywa się on z dniem zawarcia umowy),
• rodzaj wykonywanej przez pracownika pracy (zazwyczaj określane jest stanowisko oraz zakres obowiązków),
• miejsce wykonywania pracy,
• wymiar czasu pracy (czyli czy będzie to pełny czy częściowy etat),
• wysokość i warunki wypłaty wynagrodzenia.

Pamiętaj, że jeśli będziesz zawierać umowę na czas określony, muszą w niej być zawarte także dokładne dane pracodawcy i pracownika. Dokument musi być sporządzony w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach i podpisany przez obie strony.

Na jaki okres czasu może być zawarta taka umowa?

Zgodnie z obowiązującymi dzisiaj przepisami zarówno jedna, jak i wszystkie umowy na czas określone zawarte z tym samym pracodawcą mogą trwać łącznie maksymalnie 33 miesiące.

Taką zasadę wprowadzono w 2016 roku. Wcześniej pracodawców nie obowiązywały żadne limity, dlatego w praktyce wiele osób latami pracowało na ciągle przedłużanych umowach czasowych, co nie dawało żadnej pewności ciągłości zatrudnienia.

Ile takich umów może stosować pracodawca?

Limity przy umowach terminowych dotyczą nie tylko maksymalnego okresu ich trwania, ale także ich liczby. Otóż ten sam pracodawca nie może podpisać z pracownikiem więcej niż 3 umowy na czas określony.

Od powyższej zasady są jednak wyjątki. Nie stosuje się jej bowiem w przypadku, gdy umowa dotyczy pracy:

• na zastępstwo,
• dorywczej,
• sezonowej,
• dotyczącej zadań wykonywanych cyklicznie.

Umowa o pracę na czas określony i nieokreślony – różnice

Różnice między umowami na czas określony i nieokreślony dotyczą głównie okresu ich trwania. Odmienne są jednak także zasady ich wypowiedzenia.

Najważniejsze różnice między umową na czas określony i nieokreślony

Umowa na czas określony a wypowiedzenie umowy

Nowelizacja Kodeksu pracy wprowadziła te same okresy wypowiedzenia dla umów terminowych i bezterminowych (kiedyś umowy na czas określony miały jeden okres wypowiedzenia trwający 2 tygodnie).

Wciąż jednak pracownicy zatrudnieni na czas określony mają mniej praw w sytuacji, gdy umowę wypowie pracodawca. Otóż nie ma on obowiązku uzasadniać swojej decyzji, co oznacza, że pracownik nie ma możliwości odwołania się do sądu pracy. Może to zrobić tylko w przypadku, gdy pracodawca rozwiąże z nim umowę czasową bez wypowiedzenia.

Myślisz o zmianie miejsca zatrudnienia? Sprawdź jak napisać wypowiedzenie umowy o pracę.

Urlop wypoczynkowy i zwolnienie lekarskie w umowach terminowych

Jeśli jesteś zatrudniony na podstawie umowy na czas określony, przysługuje Ci odpłatny urlop wypoczynkowy na takich samych zasadach jak w przypadku umowy bezterminowej, a więc w wymiarze:

• 20 dni (jeśli Twój łączny staż pracy wynosi mniej niż 10 lat)
• 26 dni (jeśli pracujesz od minimum 10 lat).

Przy określaniu wymiaru urlopu do stażu wliczany jest także okres nauki.

Na umowie terminowej możesz także korzystać z bezpłatnej opieki lekarskiej oraz iść na zwolnienie w razie choroby. Warto tutaj wiedzieć, że zasiłek chorobowy może być wypłacany przez maksymalnie 182 dni i może obejmować okres także po wygaśnięciu umowy na czas określony.

Ubezpieczenie społeczne w umowie na czas określony

W czasie trwania umowy na czas określony jesteś objęty wszystkimi obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym, rentowym, chorobowym i wypadkowym), a także ubezpieczeniem zdrowotnym. Płatnikiem składek jest pracodawca, który ma obowiązek zgłosić Cię do ZUS w ciagu 7 dni od daty zatrudnienia.

Umowa na czas określony a emerytura

Do ustalenia wysokości emerytury wlicza się wszystkie okresy składkowe, a więc także okres zatrudnienia na umowie na czas określony.

Warto jednak wiedzieć, że w przypadku takiej umowy nie ma pełnej ochrony w okresie przedemerytalnej. Otóż zgodnie z Kodeksem pracy pracownik, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, nie może być zwolniony z pracy. Wyjątkiem jest jednak umowa na czas określony – jeśli termin jej wygaśnięcia przypada na okres wspomnianych wyżej 4 lat przed emeryturą, powyższy przepisy nie ma zastosowania.

Kredyty i pożyczki a umowa o pracę na czas określony

Forma zatrudnienia jest brana pod uwagę przez banki i firmy pożyczkowe przy weryfikacji zdolności kredytowej. Jeśli więc ubiegasz się o kredyt lub pożyczkę online, niemal na pewno będziesz musiał wpisać w formularzu wniosku nie tylko wysokość swoich dochodów, ale także podać informacje, gdzie jesteś zatrudniony i jaki masz rodzaj umowy z pracodawcą.

Instytucje finansowe najchętniej udzielają finansowania osobom zatrudnionym na podstawie umów o pracę. Najbardziej premiowana jest jednak ta na czas nieokreślony, ponieważ w największym stopniu gwarantuje ciągłość zatrudnienia, a więc także uzyskiwania dochodów.

Pożyczka lub kredyt jest jednak w zasięgu ręki także osób zatrudnionych na umowie terminowej. Firmy pożyczkowe są bardziej liberalne w ocenie takich umów, ponieważ najczęściej oferują chwilówki z dość krótkim terminem spłaty – nie ma więc tutaj większego znaczenia, na jaki okres zawarta jest umowa o pracę.

Banki natomiast udzielają kredytów z dłuższym terminem spłaty, dlatego zwracają uwagę na okres zatrudnienia. Wiele z nich wymaga, by umowa trwała od minimum 3 lub nawet 6 miesięcy, a data jej wygaśnięcia wypadała później niż termin spłaty zobowiązania. W przypadku kredytów hipotecznych natomiast oczekują, by umowa obowiązywała jeszcze przez minimum 6 miesięcy.

Co się dzieje gdy kończy się umowa na czas określony?

Koniec umowy na czas określony, czyli jej wygaśnięcie w ustalonym terminie, oznacza zakończenie stosunku pracy między pracodawcą a pracownikiem. Jeśli obie strony chcą kontynuować współpracę, mogą zawrzeć kolejną umowę – albo terminową (jeśli do tej pory wiązały je maksymalnie 2 takie umowy), albo bezterminową.