Limit płatności gotówką – ile wynosi w 2023?

Każdy prywatny konsument oraz wszyscy przedsiębiorcy mogą regulować płatności za zakupy i usługi zarówno bezgotówkowo — przelewem lub przy użyciu karty płatniczej, jak i za pośrednictwem fizycznej gotówki.

Ta druga opcja nie jest jednak zawsze dostępna. W tej chwili istnieją pewne limity, które obowiązują przedsiębiorców, natomiast w 2024 roku, zmienią się parametry tych ograniczeń i obejmą one dodatkowo wszystkie osoby fizyczne.

Sprawdź, jak sytuacja z możliwością płatności gotówkowych wygląda obecnie i co zmieni się 1 stycznia 2024.

Co to jest i kogo obowiązuje limit płatności gotówkowych?

Obowiązujący w tej chwili limit płatności gotówkowych to regulacja prawna zawarta w ustawie o prawie przedsiębiorców z 6 marca 2018 r. Jej treść mówi o konieczności uregulowania płatności bezgotówkowo, zawsze kiedy:

• stronami transakcji są dwaj przedsiębiorcy,
• wartość transakcji wynikająca z umowy (a nie z ilości rat czy płatności) przekracza kwotę 15 000 zł, lub jej równowartość w innej walucie.

Płacenie bezgotówkowo oznacza:

• Regulowanie należności fizyczną kartą płatniczą, która pozwala płacić zbliżeniowo lub poprzez wprowadzenie karty do terminala i podanie kodu PIN;
• Regulowanie należności kartą płatniczą online poprzez specjalną stronę, na której wpisuje się 16-cyfrowy numer karty oraz kod CVV/CVC
• Zapłatę w systemie BLIK, czyli za pośrednictwem aplikacji na telefon z bankowością mobilną;
• Przelew na rachunek bankowy, a więc zlecenie transakcji poprzez posiadane w banku konto (przed dokonaniem takiej płatności na rachunek czynnego podatnika VAT należy sprawdzić, czy numer znajduje się na białej liście).

Czemu służy limit transakcji gotówkowych?

Zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Finansów wprowadzone i zaplanowane w 2024 roku do zmiany ograniczenia płatności gotówkowych mają dwojaki cel.

1. Spopularyzowanie transakcji bezgotówkowych i wspieranie nowoczesnej gospodarki cyfrowej.
2. Walka z szarą strefą, która według badań korzysta niemal jedynie z fizycznej gotówki, by prać tzw. brudne pieniądze.

To m.in. dlatego zdecydowano w kolejnych latach zmniejszyć kwotę limitu.

Ile wynosi limit płatności gotówką w 2023?

Aktualny limit transakcji gotówkowych odbywających się między przedsiębiorcami wynosi 15 000 zł brutto. Jeśli transakcja jest dokonywana w innej walucie, aby obliczyć jej wartość w złotych, wykorzystuje się bieżący kurs NBP.

Jeżeli w płatności bierze udział przedsiębiorca i osoba fizyczna lub dwie osoby prywatne, stron nie obowiązują na ten moment żadne limity kwotowe. Sytuacja zmieni się jednak wraz z 1 stycznia 2024 roku.

Nowe limity już od 2024

Pierwszego dnia 2024 roku limit płatności z wykorzystaniem fizycznej gotówki zostanie obniżony. Dotychczasową kwotę 15 000 zł brutto zastąpi 8 000 zł. To jednak nie koniec zmian.

Limit transakcji bezgotówkowych obejmie także konsumentów, którzy płacąc za zakupy i usługi więcej niż 20 000 zł, będą musieli wykorzystać do tego kartę płatniczą, rachunek bankowy lub BLIK-a. Tak samo jak w przypadku przedsiębiorców, kwota limitu dotyczyć będzie łącznej wartości brutto transakcji wynikającej z całości zobowiązania, zamówienia czy umowy, a nie rat czy pojedynczych płatności.

Jeżeli nie prowadzisz biznesu, oznacza to dla Ciebie jedynie tyle, że przedsiębiorca nie przyjmie od Ciebie płatności powyżej 20 000 zł w gotówce, ale w przeciwnym razie nie czekają Cię żadne konsekwencje prawne. Z sankcjami będzie musiał mierzyć się jedynie przedsiębiorca.

Konsekwencje przekroczenia limitu

Płatności powyżej 15 000 zł w gotówce nie wiążą się aktualnie z żadnymi nieprzyjemnościami prawnymi w postaci kar czy grzywien, a jedynie konsekwencjami podatkowymi.

Dokonanie takiej płatności nie w sposób bezgotówkowy sprawia, że przedsiębiorca występujący w roli nabywcy, nie może zaliczyć zakupu jako kosztu uzyskania przychodów. Mowa o zakupie jako całości, a nie nadwyżce ponad 15 000 zł.

Kiedy limit zostanie obniżony do 8 000 zł, płatność z pominięciem konta bankowego będzie wiązała się z tymi samymi następstwami.

Poznaj przykłady stosowania limitu płatności gotówką

1. Firma Pana Marka i firma Pana Krzysztofa dokonuje zakupu elektroniki do biura w popularnym sklepie RTV/AGD.

• Wartość zakupów przedsiębiorstwa Pana Marka wyniosła 14 500 zł brutto. Właściciel może uregulować należność gotówką.
• Wartość zakupów przedsiębiorstwa Pana Krzysztofa wyniosła 16 600 zł brutto. Sklep nie przyjmie od Pana Krzysztofa należności w gotówce, zaakceptuje jedynie przelew lub płatność kartą.

2. Firma Pana Roberta wykonała dla przedsiębiorstwa — osiedlowego sklepu — usługę wybrukowania małego parkingu. Sklep musi zapłacić za usługę na podstawie trzech wystawionych faktur:

• za prace brukarskie – 4 000 zł brutto,
• za materiał – 12 000 zł brutto,
• za pracę koparki – 2 000 zł brutto.

Mimo że kwota żadnej z faktur nie przekracza limitu 15 000 zł, całość powinna zostać uregulowana przelewem, ponieważ łączna kwota do zapłaty na rzecz jednego podmiotu to 18 000 zł.

3. Firma Pani Katarzyny zamówiła w styczniu telefony służbowe dla pracowników:

• za kwotę 20 000 zł brutto,
• z płatnością ratalną rozłożoną na 20 miesięcy.

Mimo że Pani Katarzyna:

• będzie płaciła każdorazowo jedynie 1 000 zł,
• w całym roku podatkowym nie przekroczy zapłaty na rzecz dostawcy telefonów w wysokości 12 000 zł,

ani pojedyncza płatność, ani suma należności w danym roku nie mają tu znaczenia.

Z zamówienia wynika, że Pani Katarzyna sumarycznie przekroczy limit 15 000 zł, a więc każda płatność powinna zostać przez nią dokonana kartą lub przelewem.