Jak oszczędzać prąd – 35 praktycznych wskazówek

Koszty energii elektrycznej rosną z roku na rok, dlatego coraz więcej osób szuka możliwości obniżenia rachunków. Jak jednak zmniejszyć zużycie prądu na co dzień, skoro aż tyle urządzeń w domu jest zasilana elektrycznie? Pomogą Ci w tym nasze wskazówki. Dowiedz się zatem, jak oszczędzać prąd i to na aż 35 sposobów.

Dlaczego oszczędzanie prądu jest ważne?

Oszczędzanie prądu wydaje się trudnym zadaniem, ponieważ zapotrzebowanie na niego tak naprawdę nieustannie rośnie. Powodem jest rozwój nowoczesnych technologii i powstawanie coraz większej liczby urządzeń zasilanych właśnie energią elektryczną.

Mimo to warto przynajmniej próbować oszczędzać prąd, ponieważ przynosi to wiele korzyści:

• obniżenie rachunków za prąd – przy cenie 0,75 zł za 1 kWh zmniejszenie zużycia energii o zaledwie 100 kWh pozwala zaoszczędzić na rachunku aż 75 zł;
• możliwość skorzystania z różnych ulg i dofinansowania – przykładowo, w 2023 r. rząd wprowadził zamrożenie cen prądu, które polega na tym, że rachunki według niższych stawek płacą osoby, które ograniczą zużycie energii do 2000 kWh rocznie;
• wpływ na ochronę środowiska naturalnego – oszczędzanie energii elektrycznej wytwarzanej z węgla pomaga ograniczyć jej produkcję, a więc też towarzyszącą jej emisję szkodliwych gazów do atmosfery.

Ograniczenie zużycia energii elektrycznej we własnym domu to zatem sposób nie tylko na oszczędność pieniędzy, ale także inwestycja w lepszą przyszłość dla kolejnych pokoleń.

Od czego zależy zużycie energii elektrycznej?

Zanim podpowiemy, jak oszczędzać prąd w domu, warto wyjaśnić, od czego w ogóle zależy zużycie energii elektrycznej w mieszkaniu. Wpływ na to ma bardzo wiele czynników m.in.:

• liczba urządzeń elektrycznych – im jest ich więcej, tym zużycie prądu rośnie;
• rodzaj urządzeń elektrycznych – przykładowo, 55-calowy telewizor nowej generacji zużywa rocznie około 150 kWh, z kolei 75-calowy telewizor LCD aż 400 kWh;
• klasa energetyczna urządzeń – lodówka z lat 80. ubiegłego wieku zużywa rocznie około 600 kWh, natomiast nowoczesny model o klasie energetycznej A zaledwie 169 kWh/rok;
• miejsce zamieszkania – wg badań GUS w latach 2009-2018 średnie zużycie energii w gospodarstwie domowym na wsi było wyższe o ponad 30% względem zużycia w mieście;
• styl życia – np. osoby wcześnie chodzące spać zużyją mniej prądu na oświetlenie niż tzw. nocne marki;
• sposób ogrzewania domu – niestety ogrzewanie elektryczne podnosi rachunki za prąd nawet o kilka tysięcy zł rocznie.

Na same rachunki za energię elektryczną wpływ mają także stawki stosowane przez poszczególnych dostawców prądu, którzy operują w określonych regionach Polski. Właśnie dlatego np. mieszkańcy Gdańska płacą rocznie nawet o 200 zł więcej za energię niż mieszkańcy Poznania.

35 Porad jak zaoszczędzić na prądzie

Bez względu na to, gdzie mieszkasz, możesz w prosty sposób zmniejszyć zużycie energii elektrycznej, co przełoży się na niższe rachunki. Poniżej znajdziesz w sumie aż 35 wskazówek, jak to zrobić. Dowiedz się zatem, jak oszczędzać prąd we własnym domu, korzystając na co dzień z różnych urządzeń elektrycznych.

Domowe urządzenia elektryczne

Na początku warto poznać sposoby oszczędzania energii poprzez właściwe użytkowanie urządzeń AGD, takich jak lodówka, piekarnik, czy pralka. Oto, jak zaoszczędzić na prądzie w ich przypadku:

1. Wymień stare urządzenia na nowe o wysokiej klasie energetycznej – najbardziej energooszczędne są te oznaczone symbolem A, a najmniej – literą G.
2. Wybieraj urządzenia o właściwej mocy – przykładowo, do niewielkiego mieszkania wystarczy odkurzacz o mocy 500W.
3. Mądrze korzystaj z najbardziej „prądożernych” urządzeń – należą do nich m.in.:
   płyta indukcyjna – oszczędzisz prąd, stosując garnki dopasowane do wielkości palnika oraz przykrywając je zawsze pokrywką;
   piekarnik elektryczny – podczas pieczenia nie otwieraj go zbyt często, aby nie utracił temperatury;
   lodówka – pamiętaj, by nie wkładać do niej gorących potraw, a także by szybko zamykać jej drzwi po wyciągnięciu z niej produktów;
   zmywarka – korzystaj z niej tylko wtedy, gdy jest całkowicie zapełniona i wybieraj oszczędne programy np. eko.
4. Wykorzystuj ciepło resztkowe – możesz spokojnie wyłączyć piekarnik lub płytę przed końcem pieczenia lub gotowania potrawy, ponieważ urządzenia te jeszcze przez dłuższy czas będą wydzielać ciepło.
5. Oszczędnie używaj pralki – włączaj ją tylko wtedy, gdy jest pełna i staraj się wybierać możliwie jak najniższe temperatury prania.
6. Jeśli to możliwe, korzystaj z urządzeń zasilanych tańszym źródłem energii – w Polsce wciąż znacznie tańszy od prądu jest gaz, dlatego niższe koszty generuje kuchenka gazowa niż indukcyjna.
7. Ogranicz włączanie zbędnych urządzeń – pranie możesz wysuszyć na sznurku zamiast w suszarce bębnowej. Prasuj rzadziej a dłużej (gdy uzbiera się więcej rzeczy), bo najwięcej prądu zużywa się na samo rozgrzanie żelazka. Rozmrażaj produkty w sposób naturalny np. przez całą noc w lodówce, zamiast włączać w tym celu mikrofalówkę. Jeśli pijesz dużo herbaty, zagotuj cały czajnik wody i przelej wrzątek do termosu.
8. Dbaj o właściwą eksploatację urządzeń – regularnie rozmrażaj lodówkę, wymieniaj worki i filtry w odkurzaczu, odkamieniaj pralkę, czajnik elektryczny i ekspres do kawy itp.

Oświetlenie

Kolejnym elementem, który wpływa na zużycie prądu w mieszkaniu, jest oświetlenie w postaci różnych żyrandoli, listew, czy lampek. Jak oszczędzać energię na oświetleniu? Oto sprawdzone sposoby:

1. Stosuj żarówki energooszczędne – najlepiej LED, które choć są droższe, zużywają znacznie mniej prądu. Dla porównania: tradycyjna żarówka 40 W zużywa w ciągu 1 godziny 0,04 kWh. Z kolei jej odpowiednik LED 5 W zużywa w tym czasie tylko 0,005 kWh.
2. Wykorzystuj jak najwięcej światła dziennego – nie zasłaniaj okien gęstymi firankami lub okazałymi kwiatami, przystaw biurko bliżej okna, a gabinet lub kącik do czytania zorganizuj w pomieszczeniu, gdzie najdłużej operuje słońce o określonej porze dnia. O ile to możliwe, planuj też tak różne zajęcia, aby zakończyć je przed zachodem słońca.
3. Mądrze zaplanuj oświetlenie w mieszkaniu – tam, gdzie nie jest Ci potrzebne silne światło sufitowe, zamontuj oświetlenie punktowe lub postaw w różnych miejscach lampki, aby oświetlać nimi tylko te części pomieszczenia, gdzie jest to konieczne.
4. Oszczędzaj energię do oświetlenia podwórka i ogrodu – na zewnątrz sprawdzają się czujniki ruchu, które uruchamiają oświetlenie tylko wtedy, gdy jest to potrzebne. Warto też zastosować lampy solarne, które w dzień będą czerpać darmową energię z promieni słonecznych, a wieczorem wykorzystywać ją do oświetlenia np. ścieżek ogrodowych lub podjazdu.
5. Wyłączaj światło przed wyjściem z danego pomieszczenia. Rob tak jednak tylko wtedy, gdy wychodzisz co najmniej na minutę. Częste włączanie żarówki może bowiem pobrać więcej prądu niż jej dłuższe świecenie już po rozgrzaniu.

Sprzęt RTV

Warto też znać sposoby na oszczędzanie energii w domu przy użytkowaniu sprzętu RTV np. telewizora, z którego niektórzy z nas korzystają niemal codziennie.

1. Kup energooszczędny telewizor – najmniej energii zużywają modele LED i OLED o klasie energetycznej A. Znaczenie ma też przekątna ekranu – im jest mniejsza, tym telewizor zużyje mniej prądu.
2. Odpowiednio ustaw parametry telewizora – włącz tryb oszczędzania energii, jeśli jest dostępny, a jeśli nie, zmniejsz jasność ekranu.
3. Wyłączaj sprzęt RTV, gdy z niego nie korzystasz – przykładowo, wyłączaj telewizor nie tylko na noc, ale też w ciągu dnia, jeśli np. idziesz do kuchni gotować obiad.
4. Stosuj wyłączniki czasowe – np. w telewizorze, aby mógł się wyłączyć samodzielnie wieczorem, gdy zaśniesz podczas oglądania ulubionego serialu.
5. Nie zostawiaj sprzętów w trybie czuwania stand-by – ponieważ w tym czasie też będą pobierały prąd.

Komputery i komórki

Do najbardziej eksploatowanych w domu urządzeń zasilanych prądem należą też komputery stacjonarne oraz laptopy, tablety i komórki, które wymagają regularnego ładowania baterii. Poniżej poznasz zatem sprytne sposoby na oszczędzanie energii w odniesieniu do użytkowania takich sprzętów.

1. Wymień stary monitor komputerowy CRT na LCD – ten nowocześniejszy zużywa bowiem nawet 70% mniej prądu.
2. Przyciemnij obraz na monitorze i zmniejsz częstotliwość jego odświeżania.
3. Korzystaj z trybu oszczędzania energii w komputerze lub laptopie. Warto go też włączyć w komórce, aby w ten sposób ograniczyć częstotliwość jej ładowania.
4. Zaplanuj przechodzenie komputera w tryb uśpienia po 10 minutach bezczynności – uśpione urządzenie pobiera bowiem znacznie mniej prądu.
5. Nie stosuj wygaszacza ekranu – nie tylko nie wpływa on na oszczędność prądu, ale dodatkowo przez niego komputer nie może przejść w tryb uśpienia.
6. Częściej korzystaj z laptopa niż komputera stacjonarnego, bo ten drugi pobiera więcej prądu.
7. Wyłącz zbędne funkcje w komputerze – np. podświetlenie klawiatury.
8. Po naładowaniu baterii w telefonie, tablecie, czy laptopie, wyciągaj ładowarkę z gniazdka – niektóre modele ładowarek pobierają bowiem nadal prąd, pomimo odłączenia od nich ładowanego urządzenia.

Klimatyzacja i ogrzewanie

Dość sporą ilość energii elektrycznej może pochłaniać także system grzewczy oraz klimatyzacja w domu. W przypadku ogrzewania dotyczy to nie tylko np. podłogówki, czy grzejników elektrycznych, ale także pompy ciepła, która również zasilana jest prądem.

Jak oszczędzać energię przy użytkowaniu takich systemów grzewczych i klimatyzacji? Oto kilka sposobów:

1. Zamontuj system grzewczy o odpowiedniej mocy – ta za niska będzie bowiem powodowała konieczność dłuższej pracy danego urządzenia, co wygeneruje większe zużycie prądu, natomiast za wysoka moc poskutkuje bezproduktywnym zużywaniem energii.
2. Rozważ sterowanie pogodowe – dzięki temu system grzewczy będzie pracował tylko wtedy, gdy jest to konieczne.
3. Zimą nie przegrzewaj mieszkania – obniżenie temperatury w pomieszczeniach tylko o 2 stopnie nie będzie odczuwalne, a wpłynie na zmniejszenie rachunków.
4. Latem nie ustawiaj zbyt niskiej temperatury w klimatyzacji – jest to nie tylko niezdrowe dla organizmu, ale też generuje wyższe zużycie prądu. Najlepiej, jeśli temperatura w pomieszczeniach jest niższa od tej na zewnątrz o maks. 6-7 stopni.
5. Ogranicz straty ciepła z mieszkania – zadbaj przede wszystkim o uszczelnienie okien, ale także o izolację termiczną ścian, jeśli mieszkasz w starszym i nieocieplonym budynku.
6. Prawidłowo wietrz mieszkanie – przy działającym ogrzewaniu lub klimatyzacji rób to 2-3 razy dziennie przez góra 2 minuty, aby uniknąć niechcianego wychłodzenia lub nagrzania wnętrza.
7. Nie obniżaj efektywności klimatyzacji i systemu grzewczego – podczas działania klimatyzatora unikaj korzystania z urządzeń emitujących ciepło (np. piekarnika). Z kolei zimą nie zasłaniaj grzejników meblami, zasłonkami lub suszarką z mokrym praniem. Przy ogrzewaniu podłogowym zrezygnuj też z dużych i grubych dywanów, które mogą zakłócać prawidłowe rozprowadzanie ciepła.
8. Zadbaj o komfort termiczny w mieszkaniu naturalnymi sposobami – np. zimą odsłaniaj do południa okna, aby wpuścić do wnętrza jak najwięcej słońca. Korzystaj też z ciepła wytwarzanego przez domowe urządzenia np. po upieczeniu ciasta i wyłączeniu piekarnika, otwórz szeroko jego drzwiczki, aby skumulowane w nim ciepło dogrzało kuchnię.
   Z kolei latem podczas upałów wietrz mieszkanie nocą i wczesnym rankiem, gdy temperatura jest najniższa. Po południu natomiast zamknij szczelnie okna i zasłoń je np. roletami. Dzięki takim zabiegom skrócisz czas pracy klimatyzacji i zmniejszysz zużycie pobieranej przez nią energii.
9. Regularnie rób przeglądy instalacji grzewczej i klimatyzacji.

Jak jeszcze można oszczędzać prąd?

Wiesz już, jak oszczędzać prąd w domu i że najlepszym na to sposobem jest po prostu ograniczenie zużycia energii poprzez mądre korzystanie z urządzeń elektrycznych. Pamiętaj, że najlepsze efekty w tym zakresie uzyskasz, jeśli:

• oszczędzać energię elektryczną będą wszyscy domownicy – ważna jest zatem edukacja,
• zaplanujesz zużycie energii – choćby po to, aby nie przekroczyć rocznego limitu zapewniającego możliwość skorzystania z niższych stawek za prąd.

Jeśli zależy Ci na zmniejszeniu rachunków rozważ także następujące rozwiązania:

• zmianę sprzedawcy prądu – oprócz 5 wielkich firm energetycznych takich jak E.ON, Enea, Energa, Tauron i PGE działają w Polsce też mniejsi sprzedawcy, którzy często oferują atrakcyjniejsze ceny energii;
• dobranie odpowiedniej taryfy prądu – korzystniejsze stawki zapewnia np. taryfa weekendowa (opłaca się ją wybrać, jeśli najwięcej prądu zużywa się właśnie w weekend) lub taryfa nocna (jest ona polecana m.in. przy ogrzewaniu elektrycznym).

A czy istnieje urządzenie do oszczędzania prądu? W ten sposób można nazwać instalację fotowoltaiczną. Dzięki niej możesz bowiem wytwarzać prąd na własne potrzeby całkowicie za darmo, wykorzystując do tego promienie słoneczne. Co prawda koszt takiej instalacji jest dość wysoki, ale możesz go obniżyć, korzystając z różnych dotacji np. w ramach programu Mój Prąd.