Od kiedy emerytura z ZUS wypłacana będzie tylko na konto bankowe?

Dzisiaj nawet co czwarty emeryt odbiera emeryturę gotówką za pośrednictwem przekazu pocztowego, najczęściej z powodu nieposiadania rachunku osobistego w banku.

Tymczasem już od 2022 roku emerytury mają być wypłacane przelewem na konto bankowe.

Dowiedz się, czy założenie takiego rachunku bankowego będzie obowiązkowe i od kiedy dokładnie emerytura z ZUS będzie przekazywana wyłącznie przelewem.

Czy dziś każdy Polak musi mieć konto bankowe?

Według danych Banku Światowego 87% Polaków w wieku powyżej 15 lat ma konto bankowe. W krajach zachodnich takich jak Niemcy, czy Holandia poziom ubankowienia społeczeństwa jest znacznie wyższy, bo wynosi nawet 94%. W Polsce rachunek w banku posiadają głównie osoby pracujące. Jeśli chodzi o emerytów, jedynie 76,2% seniorów ma konto i pobiera na niego świadczenia emerytalne.

W Polsce nie ma przepisu, który narzucałby osobom fizycznym obowiązek posiadania konta bankowego.

Nie muszą go mieć pracownicy, ponieważ zgodnie z art. 86 Kodeksu pracy pracodawca może wypłacać wynagrodzenie na rachunek wskazany przez pracownika, ale ten może złożyć wniosek o wypłatę pensji do rąk własnych. W takiej sytuacji pracodawca musi zastosować się do życzenia pracownika – nie może wymusić na nim założenia konta w banku.

Jeśli chodzi o świadczenia emerytalne i rentowe, w świetle obowiązujących aktualnie przepisów są one domyślnie wypłacane gotówką przekazem pocztowym. Seniorzy mogą jednak w każdej chwili złożyć wniosek do ZUS o wypłatę świadczenia na rachunek bankowy.

Posiadania konta w banku nie wymaga także urząd skarbowy. Co prawda w deklaracji rocznej PIT jest rubryka, w której można podać numer rachunku, na który będzie przekazany np. zwrot podatku, ale nie ma obowiązku jego podawania. Nadpłacony podatek będzie wówczas przesłany przekazem pocztowym lub w kasie urzędu.

Kto obowiązkowo musi posiadać konto bankowe?

Obowiązek prowadzenia konta w banku mają wyłącznie firmy i niektóre instytucje np. stowarzyszenia i fundacje.

Jeśli chodzi o przedsiębiorców, wszyscy muszą mieć rachunek bankowy, ale nie zawsze musi być to specjalne konto firmowe. Niektóre osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą mogą się posługiwać swoim prywatnym kontem osobistym (ROR) do rozliczeń z kontrahentami oraz urzędem skarbowym i ZUS.

Zmiana prawa – koniec z „Emeryturą do ręki”

Sposób wypłaty rent i emerytów ma się wkrótce zmienić. Rząd przygotował już ustawę, według której od 1 stycznia 2022 roku wszystkie świadczenia dla osób przechodzących na emeryturę będą obligatoryjnie wypłacane wyłącznie bezgotówkowo na rachunek bankowy.

Powodów takich zmian jest kilka.

Przede wszystkim dla ZUS przekazywanie środków w gotówce za pośrednictwem Poczty Polskiej jest zbyt kosztowne. Ponadto bezgotówkowe wypłaty są bezpieczniejsze – zarówno dla zdrowia seniorów (kontakt z listonoszem może być ryzykowny w czasie pandemii koronawirusa), jak i finansów osób starszych (ogranicza się ryzyko oszustw i kradzieży gotówki).

Od kiedy emeryci muszą mieć rachunek w banku do wypłaty emerytury?

Warto podkreślić, że nowe przepisy mają dotyczyć wyłącznie osób, które będą przechodzić na emeryturę lub rentę po 1 stycznia 2022 roku. To właśnie ci seniorzy będą musieli założyć konto bankowe i wskazać je ZUS jako rachunek do wypłaty świadczeń. Dotychczasowi emeryci, którzy pobierali emeryturę z rąk listonosza, wciąż będą mogli korzystać z tej formy wypłaty pieniędzy.

Co ważne, nowi świadczeniobiorcy także będą mogli przyjmować pieniądze przekazem pocztowym, jeśli złożą odpowiedni wniosek w ZUS, w którym wykażą, że nie mogą korzystać z bezgotówkowej formy wypłaty świadczenia np. ze względu na stan zdrowia.

Czy wszyscy emeryci są gotowi na innowacje?

O ile wśród starszych emerytów poziom ubankowienia oscyluje na poziomie około 77%, o tyle wśród nowych świadczeniobiorców wynosi on nawet 83%. To oznacza, że nowe przepisy nie powinny być zbyt uciążliwe dla seniorów, którzy dopiero mają przejść na emeryturę.

Dla pewnej grupy osób jednak wciąż założenie konta bankowego stanowi problem. Dotyczy on najczęściej słabiej wykształconych mieszkańców wsi i mniejszych miejscowości, którzy dotychczas nie mieli potrzeby korzystania z usług bankowych (np. z powodu pracy w miejscach, gdzie rozliczano się z pracownikami gotówką) lub mieli do nich utrudniony dostęp. Przekonanie ich do założenia konta w banku może być trudne.

ZUS próbuje tego dokonać już od kilku lat poprzez dostarczanie świadczeniobiorcom materiałów edukacyjnych. Od 2018 roku wraz z Pocztą Polską namawia także seniorów do zakładania w placówkach pocztowych specjalnego rachunku bankowego dla osób w wieku 65+, które jest bezpłatne, jeśli wpływa na nie świadczenie emerytalne. Do zalet tego konta można zaliczyć:

• można do niego wyrobić kartę płatniczą,
• można swobodnie wypłacać i wpłacać gotówkę w placówkach pocztowych bez dodatkowych opłat (w bankach komercyjnych opłaty za operacje w kasie są zazwyczaj pobierane),
• emeryturę może dostarczać do domu jak listonosz za dodatkową opłatą.

Jest to więc dość dobre rozwiązanie dla osób, które nie mają dostępu do bankowości elektronicznej lub nie potrafią z niej korzystać.

Jakie konto powinni wybrać emeryci?

Emeryci mogą otworzyć rachunek osobisty w każdym banku i SKOK-u. Wybór oferty warto przemyśleć głównie pod kątem kosztów prowadzenia rachunku i cen poszczególnych usług, a także pod względem funkcjonalności konta. Poniżej mamy kilka wskazówek, czym kierować się, wybierając najlepsze konto dla seniora:

• jeśli korzystasz z Internetu – wybierz konto internetowe np. w ING, PKO BP czy Alior Banki, ponieważ jest ono zazwyczaj najtańsze – wykonując operacje bezgotówkowe, możesz liczyć na brak opłat za prowadzenie rachunku, a także darmowe przelewy i wypłaty gotówki z bankomatów,
• jeśli nie chcesz korzystać z bankowości elektronicznej – rozważ założenie konta w Banku Pocztowym, gdzie będziesz mógł bezpłatnie wypłacać gotówkę w okienku pocztowym, a emeryturę może przynosić Ci do domu listonosz,
• jeśli nigdy nie korzystałeś z usług bankowych – możesz bezpłatnie założyć tzw. podstawowy rachunek płatniczy, który dostępny jest w każdym banku i nie wiąże się z żadnymi opłatami (są jednak limity bezpłatnych usług w miesiącu).

Dostęp do konta przez Internet a bezpieczeństwo

Dzisiaj wszystkie banki komercyjne promują internetowe konta bankowe, które można obsługiwać wygodnie przez Internet w specjalnym serwisie transakcyjnym danej instytucji lub aplikacji mobilnej.

Korzystanie z takiego konta jest bardzo praktyczne, ponieważ można bez wychodzenia z domu samodzielnie opłacać z niego rachunki, czy płacić bezgotówkowo za zakupy online. Jeśli zdecydujesz się na taki rachunek bankowy, możesz także liczyć na brak wielu opłat np. darmowe przelewy.

Korzystanie z konta internetowego wymaga jednak zachowania pewnych zasad bezpieczeństwa. Pamiętaj przede wszystkim o następujących:

• nigdy nikomu nie podawaj loginu i hasła do bankowości elektronicznej,
• zainstaluj na komputerze program chroniący przed złośliwym oprogramowaniem,
• uważaj na fałszywe e-maile z banku, w których podawany jest link do bankowości elektronicznej z prośbą o zalogowanie, ponieważ możesz w ten sposób stracić pieniądze (banki nigdy takich wiadomości nie wysyłają),
• zakupy online rób wyłącznie w znanych sklepach i serwisach aukcyjnych, które cieszą się dobrą opinią wśród klientów.

Posiadanie konta bankowego jest dzisiaj bardzo praktyczne i wygodne, szczególnie jeśli ma się do niego wyrobioną kartę i korzysta się z bankowości elektronicznej. Możesz dzięki niemu zarządzać swoim domowym budżetem bez wchodzenia z domu i nie bać się o kradzież gotówki, która leży bezpiecznie w banku. Jeśli Twoja emerytura będzie regularnie wpływać na rachunek bankowy, możesz liczyć na łatwiejszy dostęp do pożyczek online i kredytów. Bank może Ci od ręki uruchomić np. limit kredytowy w rachunku, dzięki któremu zyskasz dostęp do dodatkowej gotówki.

Przez zmiany w przepisach konto bankowe dla seniora stanie się wkrótce koniecznością. Przygotuj się na te zmiany już teraz – porównaj oferty banków i załóż rachunek w instytucji, która oferuje najkorzystniejsze warunki pasujące do Twoich oczekiwań i potrzeb.